Zita: ’n Onnie deel klagtes

Uiteindelik was daar iemand wat die moed gehad het om na vore te kom en te sê waarom sy/hy ’n probleem het met Zita. ’n Annonieme onnie het die volgende op my blog geplaas; ek plaas dit net soos dit aan my gekommunikeer is:

Vanuit die oogpunt van ’n hoogs ervare onderwyser wat Zita aan nie-moedertaalsprekers van alle kleure en geure moet “verkoop”, wil ek graag my stuiwer in die (w)armbeurs gooi: Die boekie is vir my ontoepaslik omdat 1. die taal ongeveer 60-80% nie standaardafrikaans is nie. Nog minder is dit behoorlike Kaaps. Die verwronge sinskonstruksie maak al ons taallesse oneffektief omdat dit presies dít wat ons by ons leerlinge (“leerders”) probeer inskerp, ongedaan maak; 2. die stereotipering skreiend en die skeldname soos “koelie” ongemotiveerd; 3. ons in die T2-omgewing (EAT) reeds ’n hewige stryd voer om die Engelsspekendes se meerderwaardige houding jeens die “rockspiders” en hul “taaltjie” te verander en ’n roman waarin hierdie persepsies van die Boer as gevoellose onderdrukker versterk word, ons heldhaftige pogings kelder; 4. die roman weinig, indien enige literêre meriete toon en baie min om die lyf het buiten die “liefde oor die kleurgrens”-cliché; 5. die kitsoplossing hoegenaamd nie oortuigend of gemotiveerd is nie; 6. die verontregte hoofkarakter wat veronderstel is om innerlike beskaafd te wees in weerwil van haar omstandighede, inderdaad kômmin en verwaand voorkom - bv. wanneer sy haar eetgerei aan tafel met die servet poleer as teken dat sy “beter gewoond is” (Emsie Schoeman, waar’s jy?)! ... ens,ens,ens,ens. Ter afsluiting: Ons werk ons vrek aan vraestelle, skryfopdragte, navorsing, ens. gekoppel aan die voorgeskrewe roman. Die kool is bloot nie die sous werd nie. En vir die sogenaamde “uitkomste” van literatuurstudie soos uiteengesit in die dokumentasie, kan jy eenvoudig nie ’n tabbertjie uit hierdie sog-oor knip nie (om Shakespeare se uitdrukking te misbruik).

Graag wil ek egter noem dat Zita juis NIE clichématige Kaapse Afrikaans bevat nie. Baie mense besef nie dat Noord-Kaapse Afrikaans baie anders is as sogenaamde “Capey” nie. Dis ’n mite dat daar net twee tipes Afrikaans is: Trônsvôlse Stôndôrd en Capey. Selfs in die Kaap wissel die “Kaapse” dialek baie.

Maar goed, juis omdat Zita Noord-Kaaps gebruik, kan ek goed verstaan dat dit soms moeilik “vertaalbaar” is in ’n tweedetaalklas.

Hoe ook al: Dis ’n behoorlike skrobbering wat hierdie onnie vir Zita gee. Stem julle saam?

Skryf, asseblief! Ek hoor graag wat julle dink.