.png)
Op die hoek van Wildevy en Apiesdoring. Ons loop elke dag daar as ons in Sabiepark is. Foto: Kobus Mouton.
Sowat 2 000 kilometer van Sabiepark sit die uwe op Melkbos sy hart en vashou oor die toneel wat hy in Januarie in Sabiepark gaan aantref nadat ‘n trop olifante al vier weke gelede daar ingetrek het, ons bome karnuffel, ons watergate leegdrink en ook ander skades aanrig – wat alles sal ons seker eers later agterkom.
Kyk, ek bewonder olifante. Hierdie enorme diere openbaar verstand, persoonlikheid en ander eienskappe waarmee ek my gemaklik kan vereenselwig. Ongelukkig was die Afrika- olifant egter nie net voor in die ry toe grootte en massa uitgedeel is nie. Hy was ook in ‘n ander opsig voor in die tou: vernielsug.
Uit pure vermakerigheid en ekshibisionisme is hulle soms hartverskeurend moedswillig in hul disrespek vir bome. Dit hou ek teen hulle. Gelukkig meen kenners darem die karnallies rig nie diep in die bos soveel skade aan as langs die paaie nie.
Dat olifante amok kan maak as hulle werklik hul gewig wil rondgooi, is uit die statistieke duidelik. ‘n Volgroeide bul weeg 5 000 kg tot 6 000 kg en ‘n koei 4 000 kg tot 5 000 kg. Die massa van daardie oulike pasgebore kalfies wat vroue se se moederhart so steel, is ongeveer 120 kg. Olifante word nie verniet “grootvoete” genoem nie. Die deursnee van die voorpoot se spoor is omtrent 500mm. Geen ander poot kom naby nie.
Hoeveel eet ‘n olifant? Raaiskote wissel tussen 150kg en 300 kg in 24 uur. ‘n Realistiese skatting is so 200 kg per dag. Om soveel te verorber, moet die kakebene roer, hoor. ‘n Olifant vreet bykans 18 uit 24 uur! Hoeveel vloeistof word ingeneem? Sowat 90 liter per dag. ‘n Dorstige olifant kan egter tot 350 liter op ‘n warm dag wegsit – ‘n taamlike swembad vol! In die somer word gewoonlik vroeg in die oggend of laat in die middag gedrink; in die winter om en by die middel van die dag. Olifante verkies natuurlike watergate waar hulle in die modder kan rol, swem en speel en mekaar kan onderdompel. Die afwesigheid daarvan in Sabiepark frustreer hulle seker. Hoop nie hulle haal hul frustrasie op my sement-watergatjie by my Sabieparkwoning, Tarlehoet, uit nie!
Olifante tou verby Arne en Ria Weiland se huis. Foto: Ria Weiland
Om my gedagtes af te lei van die potensiële skade, wil ek vandag ook op die positiewe fokus. My eie waarnemings is maar net dié van ‘n doodgewone natuurliefhebber wat bevoorreg was om oor jare honderde der honderde olifante in en om die Krugerwildtuin dop te hou. Die waarnemings het my egter vas oortuig: hulle dink en maak planne.
Ek sou graag nog ‘n kwaliteit byvoeg – humorsin. Van my lekkerste glimlag-ervarings in die bos is te danke aan olifantplatjies wat met hul slurpe waterkanon-waterkanon speel. Veral seekoeie en lui ou buffelbulle, die sogenaamde “dagha boys”, word dan getreiter totdat hulle al proesende die hasepad kies. Iemand (mens of dier) met só ‘n humorsin is nie dom nie!
Waarvoor om dop te hou as jy gelukkig genoeg is om op ‘n kudde olifante (so tien tot 50) af te kom en van die geleentheid werklik ‘n sinryke, verrykende ervaring wil maak?
Ten eerste, sou ek reken, is om die sosiale struktuur te probeer ontrafel. Olifante se sosiale lewe is wesenlik matriargaal en ‘n basiese familiegroep word georganiseer om ‘n volwasse koei en haar kalwers van albei geslagte, of naverwante koeie en hul kalwers. Probeer die matriarg identifiseer en hou dop hoe sy die septer swaai.
Ten tweede, kyk hoe slim kommunikeer die ou grotes met mekaar. Hulle raak aan mekaar, beruik mekaar, krul hul slurpe om mekaar en steek selfs hul slurpe in mekaar se bekke. Hou ook die ore gespits vir ‘n gerammel wat klink of dit met spysvertering te make het. Dit het egter nie. Die klank kom uit die keel en word ingespan om boodskappe aan mekaar oor te dra. Olifante bring voorts ‘n soort “ultrasoniese” klank voor wat mense nie kan hoor nie, maar ander olifante tot twee kilometer ver se ore kan bereik.
Soms weet ‘n mens nie of olifante stoei, speel of sommer net gesels nie. Ek het al foto’s geneem wat ek dan as die begin van ‘n bakleiery vertolk het en dan weer as ‘n teken van sosiale verkeer. Tot vandag toe weet ek nie presies wat ek afgeneem het nie.
Dat baie sterk bande en ‘n buitengewone welwillendheid tussen olifante bestaan, is egter ‘n feit. ‘n Beseerde dier kan daarop reken dat die die res naby sal bly ter ondersteuning. Jong kalwers word moederlik versorg, ook deur ouer susters en tantes. Dis soms komieklik om te sien hoe outjies sukkel om byvoorbeeld teen ‘n steil wal uit te kom. Die oueres bly egter geduldig en help met ‘n hupstootjie hier en daar om die swaarkry met lekkerkry klaar te kry.
Jy sou sweer olifante praat en redeneer soos mense. Dit lyk meermale of hulle koppe bymekaar sit en na ‘n vinnige koukus op bepaalde optredes besluit. En as hulle speel, speel hulle met ‘n sorgvrye uitgelatenheid soos mensekinders.
Ek is al beskuldig van antropomorfisme. Na hierdie kroniek sal daardie verwyt seker weer kom – hoe aaklig tog!
Comments