Grade van verskil

Hier op ons werf, by SêNet-briewe, verskyn ’n brief deur Estelle Venter, wat dikwels Crito voor stok kry. Sy het meestal reg, en hierdie keer weer.

Gaan lees gerus haar brief by: https://www.litnet.co.za/professor-burger-en-crito-trap-oor-die-tou/

Hoekom het Crito nie Burger se resensie behandel nie? Eenvoudige antwoord: Nog voordat ek verlede Maandag Willie Burger se resensie van Renée Rautenbach Conradie se Met die vierkleur in Parys gelees het, het boodskappe daaroor by my uitgekom. Daarna het ek daagliks met ’n omweg daarvan moes hoor. Crito se inligtingskanale het oortyd gewerk verlede week.

Wanneer so-iets gebeur, trek ek die handbriek op, koop die boek, en lees eers. Het my naam al voorheen krater gemaak met sulke gevalle, gaan dit nie weer doen nie.

Nou, ek het Met die vierkleur in Parys gelees, en ek dink Estelle Venter se punte van kritiek op die Burger-resensie is baie billik. Ek dink ook dit is Willie Burger se reg om te sê wat hy van ’n boek dink. Dit is nie die soort boek wat ek onder normale omstandighede sou lees nie, en ek sal nie verbaas wees as Willie Burger ook só sou voel nie.

Waar ek en hy egter verskil, is dat ek die roman toe wel baie geniet het. Lees maklik, Rautenbach Conradie het ’n eie stem, die verhaal het ’n ouwêreldse sjarme, die lotgevalle van Paul Roux het tot my gespreek. Willie Burger se punte van kritiek is vir my nie werklik sulke belangrike oorwegings nie, want ek het uit die staanspoor besef dit is nie die skrywer se bedoeling om die Hertzogprys te wen hiermee nie.

Natuurlik sal hy moet toegee dat dit nie werklik onrealisties is vir iemand om in 1900 “Verdomp” te sê nie. In sy streng Nederlandse vorm was die woord al verskeie eeue in omloop, en mens kan verstaan dat verdomd hier ter plaatse verdomp kon geword het.

Maar dis nie werklik ter sake nie. Daar is onderliggend ’n aspek van hierdie resensie wat my ernstig kwel. Renée Rautenbach Conradie se manuskrip was in ’n stadium deel van haar werk vir die verwerwing van ’n Magistergraad by die Universiteit van Pretoria. Prof. Willie Burger se departement het dit toe goed genoeg gevind vir die toekenning van daardie hoë akademiese onderskeiding.

Nou, ’n klompie jare later, laat hy hom uiters negatief uit oor die boek. Hy is aan Renée Rautenbach Conradie ’n verduideliking skuldig – maar ook aan die lesers van sy resensie daaroor. En aan almal wat by UP nagraadse studie gedoen het oor kreatiewe skryfwerk en magistergrade toegeken is deur sy departement.

In samehang daarmee is dit betreurenswaardig dat hy nie, toe hy gewerf is om die boek te bespreek, sy belange verklaar het en die beker aan hom laat verbygaan het nie. Dan sou hy homself nie in hierdie onhoudbare posisie bevind het nie.

Ek sou dink dit is ’n aksioom dat mense wat manuskripte vir uitgewers keur, nie ook die resensies van die boeke skryf nie. As mens die beginsel deurtrek, moet die persone wat verbonde is aan kreatiewe skryfskole, en dergelike departemente by universiteite, hulle daarvan weerhou om hul allumni te bewierrook of, soos in die geval onder bespreking, te verguis.

Ek gaan my nie uitlaat oor van die ander bewerings wat hierdie week my ore bereik het nie.