Die Ou Top in Afrika.

Jou hare val uit, jy sweet van angs en jy voel magteloos. Laatlam is nou 22 en besig met haar honneurs in Kaapstad. Sy is klein en mooi en te avontuurlik vir ek en my vrou se ouderdom en senuwees. Sy en haar vriend gaan klim Tafelberg. Die mis oorval hulle net met die draai daarbo

 

Dis donker, hulle kan skaars twee meter voor hulle sien, hulle word nat, het die verkeerde klere aan, want dit was n gewone warm somersdag. Dis nou yskoud. Hulle skuifel voetjie vir voetjie af, die mis gee n oomblik n opening en sy sien die afgrond langs die paadjie. Sy skrik groot, sy wil ons bel hier in Bloemfontein, Ma sal help. Hulle gaan dit nie voor pikdonker tot onder maak nie.

Hy verbied haar om te bel. Rus n bietjie dan probeer ons weer. Twee Vrystaters wat hulle heeltemaal verneuk met ou Tafelberg se streke.

 

Hulle hoor voetstappe agter hulle, n stokou, fikse man van Kaapstad kom verby. Hy steek vas om die wasem van sy brille af te vee. Hy groet vriendelik.

 

“Are you guys OK?”, wil hy weet. Hulle is albei verstom, hy lyk dood op sy gemak, asof hy rustig op die strand wandel. Laatlam antwoord met klappende tande, ” No. we are definately not OK”.

 

Hy het n lang wandelstok, stap voor, hou soms haar hand vas as dit gevaarlik raak. Die rotse is nat. Die vriend hou haar ander hand vas. Die ou man gee mompellend klas oor kleredrag vir die Berg, van wat om te doen as dit erg raak. Ook wat om saam te neem ingeval van n situasie soos hierdie.

 

Hulle kom veilig onder aan, dis reeds donker. Nou bel sy en ek antwoord. Sy stotter alles uit, my vrou sien my gesig en gryp die foon. Nou is dit vuurwerke en naderhand huil altwee. Ek en die vriend praat maar verder. Hy se alles is orraait, die weer het in minute verander, Hulle het n duur les geleer. Ek hou van die outjie, hy kyk baie mooi na Laatlam daar in Kaapstad.

 

 

Twee weke later bel Laatlam, my vrou antwoord, ” Nee, nee, nee, jy gaan nie…”se sy vir die kind en gee die foon vir my.

 

Ek praat, hulle gaan die volgende dag Cage Diving van n boot af doen om te sien hoe lyk n Great White in sy natuurlike omstandigheid. As sy nader was het ek haar wragtig oor my skoot getrek. Sy is al dogter wat ons het, die ander is vyf seuns.

 

Sy praat so mooi, my hart vermurwe. Wat kan ek se. Sy sal gaan, sy is n koppige kind.

 

Ag my kind as jy dan moet, laat hom eerste gaan, laat ons eers sien of dit n aggressiewe haai is wat kom kuier het.

 

” Pa !!!”. gil sy op my, “ek is op speakerphone!!”

 

 

Ek het ses kinders, ek vertel julle maar net ietsie oor een van hulle, dan sal julle weet hoekom ek lyk soos ek lyk.

Hy is dertig, getroud met n Australiese meisie, woon in die noorde van Australia in n dorpie aan die see. Daar het hy sy eie besigheid begin, hy het n huisie, n diepseeboot, n rivierboot, n bakkie en n jaggeweer. Naweke gaan kamp hulle langs die see of langs een van daai krokodilbesmette riviere. Dis gety riviere vol vis en aan die kante pragtige mangrove bome wat in daai soutwater groei. Dis pragtig daar. Kom ons noem die seun sommer Dolfie.

Dolfie se  rivierboot is n sterk aluminium boot , want rotse, boomstamme en krokodille kan ander bote erg seermaak. Hy stuur n foto vn n meter en n halwe krokodil, knaak is vas aan n hoek. Sy SMS se die ding vreet al die vis wat hul opbring uit die water, gedink dis n haai toe sit hy n hele vis aan met groot hoeke en die krokodil word gehaak. Moes hom weer laat los, want as jy n krokodil daar doodmaak skuld jy die staat R100,000. Daar is ander fotos van waar hy halflyf in die water staan en visvang, ook waar hy swem, nog fotos van groot,groot krokodille wat op sandbanke in die son le.  Op al die fotos lag hy uitbundig dat jy net tande sien. Hulle slaap in klein ronde tente en hy span vislyn met kondensmelk blike vol klippe al om die kamp. Sal geraas maak as n krokodil in die nag kom kuier.

Ek kry n e-mail dat sy vrou iets op sy facebook gese het. Dis twee weke na die krokodil episode. Dolfie was saam met sy vriende uit op die see. Die wind kom teen alle verwagtinge op, hulle het te ver uitgegaan, byna dertig kilometer. Reen en storm kom aan. Die see verander in n halfuur na n woeste wilde vyand. Hulle vorder stadig, dit word donker. sy vrou roep om hulp. Ek se eers niks vir my vrou, ek gee raad op facebook. Het hy sy selfoon, ja hy het maar hy antwoord nie. Later uitgevind die ding het nat geword. Vriende is af kaai toe, flits met ligte, dit reen, die wind is sterk.. Dan hoor hulle die boot. Hulle kom bleek maar veilig aan. Later die aand praat ek met hom. Jis Pa hierdie nuwe soort GPS goeters is daarem maar dodelik, se hy.

Hy moet n ryk boer se computor gaan herstel., hy gaan een dag werk en een dag visvang, miskien nog n wildevark skiet. Dit gaan so lekker hy is donkernag op pad. n Ander bakkie kom van vooraf aan, hull domp hul ligte vir mekaar. Hy weet dis gevaarlik, want daar is geen drade in daai wereld, beeste loop in die nag rond soos hier by ons in die Transkei. As hy sy ligte op  brights sit sien hy die wildegeworde Brahman bees voor hom in die pad. Hy kon skaars begin briek, wat nog van uiswaai. Hy het n bullbar voor en slaan die bees. Sy bakkie is afgeskryf, die aluminium boot ruk los en kom soos n torpedo vir hom in die kajuit, slaan die traliewerk en sy neus gaan gelukkig boontoe.

Sy vrou bel uit hospitaal, hy stap daar uit met twee bloukolle op sy elmboe.

“Jis Pa,” se Dolfie ” Gelukkig bou hulle bullbars hier van staal, amper spoorstawe.”

Hierdie winter beplan hulle om wilde Brahman bulle vir biltong te gaan jag in n onherbergsame area. Hy stuur n link vir my, ek kyk die video, die kind maak my senuwees klaar se ek vir julle.

O ja, die wat nie so fyngevoelig is nie kan sommer op google search vir Scrubbullhunting gone wrong. Die goed is heel bedonderd en weeg n ton.

Dolfie alleen maak my klaar, wat nog van die ander vyf.

Die hoeveelste persoon is hierdie week in Bloemfontein geskiet nadat hy geld by die bank gaan trek het Net  daar waar hy vir die eerste keer stilhou, is die rowers by hom, vat die geld en skiet hom. Hoe weet die rowers hy het R20,000 se geld in kontant getrek. Hulle moet hom volg, want elke keer word hy beroof en geskiet op die eerste plek waar hy stilhou en uitklim.

Betaal per tjek, per kaart of per internet. Dwing jou werkers om self bankrekeninge oop te maak. Dit kan nie so aangaan nie.

 Ons word uitgeroei.  In die banke word ons dopgehou of bankpersoneel werk saam met die rowers, want hoe weet hulle so vinnig ons het geld getrek?

Die lekkerste en mooiste woorde vir familielede en vriende van lank gelede. Vir vrouens en kinders wat later bygekom het

is dit vervelige woorde. So tref ek en twee van my seuns n gelukskoot saam, die vrouens is Mall toe. Die oudste seun is

byna veertig en die jonger een so dertig.

Jis Pa, onthou Pa nog die dag in die karavaanpark op Mosselbaai toe oudste op die water geloop het. Ons lag aldrie lekker.

Ons onthou die dag toe hy branderplank gery het op n spot wat hulle Ding-Dangs genoem het. Dis sommer by

die karvaanpark. n Helikopter met die naam “John Rolph,” daarop geverf, kom huiwer so oor die plek waar oudste surf.

Daar steek n hand met n luidspreker by die heli se deur uit.

Duidelik kom dit oor die water, ” Surfers alert, surfers alert, there is a great White twenty metres behind you. Get

out of the water. We repeat, get out of the water”.

Die wat weet sal jou vertel daar is monsters wat gedurig draai om Robbe Eiland, so katspoegie van Mosselbaai

se karavaanpark. Hulle val nooit mense aan nie, want daar is duisende vet robbe wat elke dag daar in die water speel.

Nou ja, oudste was toe so sestien jaar oud en was nog altyd baie vlugvoetig en vinnig van begrip. Ek dink dit was

nog voor die ou in die helikopter gese het, ” I repeat, get out of the water”, Toe kom oudste met sufboard in die hand

bo-op die branders aangehardloop na die kant. Ek dink dit was ook die eerste dag dat ouboet n brandy en coke

met een teug afgesluk het. Ja ek het dit persoonlik vir hom gegee, want hy het gebewe soos n fluitjiesriet in n Vrystaatse westewind. Hy het vir drie dae daarna nog gehakkel as jy met hom praat.

En onthou Pa nog die dag toe jongste byna deur n krokodil opgevreet was. Ja, daar naby Oudtshoorn, by die Cheetah

dieretuin. Wonder of dit nog bestaan.  Daar was n krokodil in sy eie kampie, met waterpoel en al. Dis verskriklik warm en die krokodil  le op n rots so meter en n half van die stewige tarlies.  Hy le doodstil met sy bek oop, goudgeel. Hy het verskriklike

tande en hy is groter as n haai. Jongste was so sewe, iewers kry hy n lang riet, ek kyk nog hier van die kant om te sien wie se

kind is nou so simpel. Toe die riet se punt aan die krokodil se lip raak spring hy soos n kat op n warm sinkplaat op

in die lug en hy hap. Dis daai slag van die hap wat ons drie so duidelik onthou. Dit klink soos n boer wat n waenhuisdeur toeslaan. Jongste het vir weke nagmerries daaroor gekry. vandaar is ons Kangogrotte toe, net n kilometer of se verder.

En daar het jongste toilet toe gegaan en sy onderbroek net daar agter die ketel weggesteek en daar gelos.

Dis nou my beurt en ek vra of hulle die reenerige dag in die karvaanpark onthou, toe ek vir die vyf seuns gese het hulle moet pannekoek bak bo-op die ystertafel onder die afdak en dit verkoop aan al die mooi meisies wat daar verbykom. Dit het gewerk soos n bom, soms het daar sommer drie of vier gestaan en wag vir hulle pannekoeke en dan kon van die seuns met hulle n geselsie aanknoop.

Ons sit vir n paar oomblikke in stilte om lekker te onthou. Dan draai die jongste sy kop na my.

” Dit was lekker tye Pa, dit was die beste tye van ons lewe”, se hy en oudste skud sy kop op en af om alles te beaam.

” Tot vandag toe,” se oudste,” is daar niks so seksie soos n meisie met n rooi bikini en haar pa se se jagbaadjie oor haar lyf, nie.”

Ka,. ka. ka , lag die twee knopgatte.

Soms gebeur iets, of jy lees iets in n koerant, of iemand vertel jou iets; en jy dink dat jy dit al baie keer beleef

of gehoor . Dis ou nuus. Min dinge is werklik nuut.

Toe loop ek n ou raak by Fruit en Veg se winkel. Ek kan sweer ek ken die ou maar kan hom nie mooi plaas nie. Ek stoot my

waentjie maar so agter hom aan soos ons met die stroom, gangetjie op en gangetjie af beweeg. Ek sien wat hy koop;

twee mooi donker pruime, twee perskes, twee mangoes, n pakkkie cashew neute, gedroogte vye. n Halwe koolkop.

hoenderborsie, twee klein TBone stakes,  n stuk rumpstake in n pakkie. Appelsap en duur olyfolie. Hy draai terug om

n murgpampoen hier voor my te vat en kyk my ewe skielik stip aan. ” Maar ek ken vir jou”, kom dit oor sy lippe.

Ons werk die ding uit, ons was op laerskool saam. Hy het vir R800 gekoop en ek vir R120. Ons is albei so oud, ons lag vir mekaar se voorkoms. Ek ry agter hom na sy woonstelletjie op die gronde van n ouetehuis. Ons drink koffie, die kombuis en die ander vertrekke is ongemaklik klein. Ek sien nie n vrou se hand in sy woonstel nie. Hy se sy is al vyf jaar gelede dood.

Een van die opmerklikste dinge in sy woonstel is sy computor met n groot skerm. Sien jy daardie vrou daar

oorkant, se hy, sy het n seun in Engeland. Hy kom soms hier vir drie weke kuier. Dan vat hy haar rond en hy slaap

ook elke aand hier. Hy bederf haar, man. Soms kom gesels hy met my, ons is al goeie vriende. Hy het vir my die computor

gekoop. Hy het gereel dat n plaalike ou my alles kom wysmaak met die ding. Ek praat met hom oor skype, net soos met my

seun in Duitsland. Jy raak maar die ding gewoond, maar iemand met geduld moet jou leer, en jy moet alles neerskryf, jong.

Toe hy weer kom begin hy my leer van aandele en valutas. Hoe jy daarmee op korttermyn kan spekuleer. Op klein skaal.

Ek sukkel en swoeg vir twee jaar, elke tweede aand is hy op Skype en beduie my wat om te doen. Hy is n valuta handelaar by n bank in Engeland, se hy.

Dis nou vier jaar. Ek maak nou elke dag so twee honderd dollar. Elke maand plaas ek geld oor na Fisrt National Bank. Alles op die compuor. Hy wys my sy rekening by n valutahandelaar. Hy wys my rofweg hoe dit werk. Hy koop Euros teenoor die

Dollar. Tien minute later verkoop hy, hy maak 11 dollar wins. Hy se hy werk elke oggend van 7 uur tot 11 uur, dans hy klaar.

Hy werk glad nie Vrydae nie, dan is die markte te deurmekaar.

In my kop werk ek uit hy maak so drie duisend dollar per maand, dis byna R20,000. Ek vra hom maar hoekom bly

hy dan nog soos n armgat hier.

” Ek help mense hier, en ook van die mense in my kerk. Dis vir my lekker” se hy.

Ons kyk stil na mekaar, dan se hy, ” Maar dis ook lekker om vir my seun te se ek het niks nodig nie, o en om op straat en

in die winkels rond te loop, na ander slim en ryk mense te kyk terwyl ek by myself dink. ‘ Ek weet iets wat hulle nie weet nie,

ek kan iets doen wat hulle nie kan doen nie.’

Ek het verlede maand vir my nuwe valstqande laat maak. Toe dit klaar is en ek moet betaal, toe loer die tandarts en sy

ontvangsdame my so op en af e hy se toe die soort tande kos gewoonlik so R6,000, maar ek kan hom maar net R4,800

betaal.

Ek gee so laggie en se ek weet watter bedrag hy toe betaal het, die volle R6,000.

” Nooit”, se hy, “ek het vir die ouetehuis nog n ordentlike tuinslang, n kruiwa , n graaf en n hark gekoop van dit wat ek

gespaar het.”

Nee, ek het nog lankal nie alles op hierdie aarde gesien nie.

n Suster se seun besluit hy en sy vrou en twee kinders emigreer na Kanada, ek smeek en spook maar wat,

nadat hy my sy toekomstige salarisstaat gewys het, kan ek verstaan. Oor tien jaar kan hy terugkom en vir hom n

plaas koop wat strek vanaf Wesselsbron tot in Kroonstad. Genugtig.

My broer met die ryk vrou kom leen my saloon( .22 geweer) nadat n roofdier een van hulle R800 skou eendjies

in die nag op hul hoewe kom opvreet het. Hy le voor, gekamoufleer en verskuil onder die eendjies se hok. Die roofdier

kom een uur die nag en hy skiet hom n pot shot tussen die oe. Dis die buurman se kat. Van die skoot se klap het alle kapokkies

ganse en oorlewende eende aan die skreeu gegaan. Hy sien nog n wit ding tussen die struike, hulle jag mos twee-

twee dink hy, en trek los. Weer n potshot en daar le die ryk vrou se baie duur poedel bene in die lug. Ses uur die oggend is

ek daar om die woorderussie te kalmeer en die graffie te help grawe. Ek kry my broer eenkant en se vir hom.”Op jou oudderdom

kry jy n skatryk weduwee wat jou laaik, bedaar nou en vra mooi om verskoning en gaan koop n ander hondjie.”

Hy kyk my skeef aan, ” Hoe weet jy ek het nie gesien dis die klein keffertjie nie? Irriteer my al vanaf die eerste dag af.”

As  n man n gaping sien, moet jy hom slaan.”

En n goeie vriend se vrou staan op die sypaadjie by n besige winkelsentrum. Sy is verward, iets het in haar kop

verkeerd geloop, sy weet skielik nie wie sy is nie, iemand vat haar selfoon en bel die laaste nommer met wie sy gepraat het,

dis my vrou. Ek is by toe sy haar eie man nie herken nie. Haar oe is geskok, bevrees en skaam, tegelyk. Sal more hoor wat

is die uitslag van toetse.

En uit Australia kom die boodskap, my tweede kleinkind word vroeg in Junie gebore. Ek voel verlore. die klomp

is vir ewig weg. Dis verskriklik ver.

Intussen gaan petrol op en alles word duurder, geld word skaarser, meer en meer van my vriende en familie sukkel

om die mas op te kom. Mense word skaam en teruggetrokke. Mense kuier nie meer lekker nie, braaivure is skaars,

vleis is te duur. Ek kom agter bestuurders van motors word al meer ongeduldig met mekaar, vloek mekaar.

Ek moet n battery koop vir my motor, ek kon nie glo die ou se die prys is R600 nie, darem minder as wat dit

 vandag kos om my kar vol petrol te gooi. Genade. Ek sal moet herorganiseer en harder werk. Daarmee is ek nou so besig.

Die ou man wat ek hierdie week van Pase oplaai wanneer ons in die aand kerk toe gaan, sit voor by my, ons twee vrouens

sit agter. Op sy skoot het hy sy Bybel en n groot plastiese sak wat volgeprop is met iets. Ek vra hom wat dit is, hy se

dis n 5Kg meel, n pakkie sojamince en n klein pakkie suiker. Dis vir die ou wat ons karre by die kerk oppas.

Die oom se: Jy weet Toppie, in die Bybel staan Petrus was n lafaard, ou Noag het voor sy kinders dronk geword,

Paulus was n moordenaar, koning Dawid het rondgeneuk met n ander vrou, Moses het erg gehakkel, arme ou Abraham was

in sy negentigs toe God hom roep. Nee, ek is oud en n nikswerd, maar vanaand gebruik die Here my ook om vir

daardie arme carwatch hierdie Paasnaweek kos op die tafel te sit. God gebruik ons gewone ou skepsels ook.

Ek kry skaam oor ek soms so saam met mense klae, en omdat ek soms sulke wonderlike goeie verskonings het as daar n geleentheid is vir my

om te help.