Die Ou Top in Afrika.

Vroegoggend is ek by die Pic&Pay, dit gaan besig wees, ek wil gou n laaste dingetjie gaan koop vir die

nuwejaarsbraai by my huis. Ek is gou klaar en soek die till wat net vir handmandjies is, selfs hy is al lank.

Geduldig wag ek met die pakkie in my hand. Drie mense voor my is die ou tannie met die groen rok, sy het so vyf

items en met die betaalslag het sy te min. Mense moan agter haar, van daai soort wat na die dak kyk en dan

hardop se: ” Vir wat kom koop sy as sy nie geld het nie.”

Ek sien haar benoude oog as sy sy na die klaende mense kyk, sy moet besluit watter item sy gaan los. Ek druk

verby n vrou, as ek by n man verbydruk, druk hy sy arm uit: Wag ou toppie, jy kan nie voor kom indruk nie.

Ek gooi die geld vir die swart vrou wat die till beman, sy wys met haar duim vir my, ek wys terug, die ou tannie koop

haar pakkies. Sy wag op die bankie in die gang vir my.

”  Ek wil net vir Meneer baie dankie se, my kop vat nie lekker vanmore nie, my een kind en twee kleintjies het

onverwags kom kuier. As kind was hy mal oor padda-ogies poeding en custard. Toe koop ek suiker ook, dit raak min in die

huis. Baie dankie Meneer.”

Ek het n tweehonderd rand noot gegooi, daar is heelwat kleingeld wat sy vir my wil teruggee. Ek beduie vir haar sy kan dit

hou. Haar oe blink. Ek gee haar n lift, sy woon agter in iemand se erf, sy het baie ver gestap. Twee klein dogtertjies kom aangehardloop,

poniestertjies wat wip in die son. Opgewonde, vol geloof in Ouma, volle vertoue in Ouma, blydskap, vreugde.

My vrou maak n spesiale wortelslaai, die fyn gerasperde wortels word op n dik pynappelskyf geskep met n bloedrooi

suikerkersievrug bo-op. Ek gee die kersies vir die twee kinders. Ek kan sonder kersies gaan.

Toe kom lees ek weer ou Pruimtwak se gedig vir vandag en ek sit hier en dink.

Die geloof van n ou vrou en twee klein dogtertjies. Jesus wat vir die menigte preek: Dit wat julle aan die geringstes

van my mense op aarde gedoen het, die het julle ook aan my gedoen.

Voorspoed in die nuwe jaar vir julle almal.

By n groot padstal net buite n dorp hou ek stil. Daar is verskeie stalletjies en heelwat toeriste van Suid-Afrika en oorsee.

Mense, veral buitlanders drom saam op n kol weg van die stalletjies. Wat daar gebeur het is n teken van die tye in

hierdie land.

n Jong boer  is besig om n kleurling bedelaar se siel uit te trek. Dit gaan so daar:

Boertjie: Ek sweer man, ek is n tandards en ek weet wat is die waarde van daai goud in jou bek, dis ou goud, nie

vandag se made in China s goud nie. Daai tand is baie geld werd.

Bedelaar: Nei man, jy los my se goue tand uit, dis al wamie ek nog n vleisie kan skeur.

Net soos ek, merk hulle toe ook op dat die omstanders wat die meeste belangstel, buitelanders is, en hulle slaan soos n span

oor na Engels. Die bedelaar het een goue oogtand wat blink in die son, verder is daar maar n skaarste aan tande.

Boertjie: Yes, that is proper gold my friend, worth a full  R800.  Look, I have my fishing plyers with me.”

               I will pay you R1000 cash for that gold. What do you say. I can take it out right now.

Bedelaar: Nei man,…… miskien vir one fivehundred,ja.

Boertjie: Deal, shake hands. Kneel down and open your mouth.

Van die toeskouers begin moan, toe Boertjie n langbek vistangetjie uit sy sak haal, spring n ou engelse

tante tussen hulle in.

Engelse vrou: You can’t do that here. This man is poor, he is a beggar, how can you steal his golden tooth.?

Nog mense protesteer.

Bedelaar: I am hungry and poor. Dis my blerrie tand, ek kan maak met hom wat ek wil.

Hy kniel met sy mond oop, die boertjie vang hom sommer so met die een kakebeen van die tang oor n stuk lip en hy druk so

bietjie. Die bedelaar skree van die pyn.

n Ou Hollandse omie kom nader, daar staan nou al so tien mense rondom hulle. Hy wil die boertjie betaal om die transaksie te los. Die boertjie weier en se so doen mens besigheid in Afrika, hy wil goud koop en die ander ou wil goud verkoop.

Bedelaar: Wys my eers die geld.

Boertjie flash n bondel note. Die bedelaar maak sy mond nou wyd oop. Die boertjie knyp weer n stukkie lip vas en die

verkoper gil nou luidkeels van die pyn.

n Ou engelsman en sy vrou staan nader, hulle bied die bedelaar n aardige bedrag aan om nie sy goue tand te verkoop

nie. Hy vat die geld en kry vinnig koers. Die boertjie redeneer nog met die engelsman. Die engelsman vertel hom dis hoekom

daar so baie plaasmoorde is en dis hoekom die land nooit sal regkom nie. Toe verdwyn die boertjie ook.

Ek koop vrugte en groenmielies. Ons ry verder, by n vulstasie nie ver van daar hou ek stil om water af te slaan.

Die boertjie en die bedelaar is ook in die kleedkamer. Hulle lag en gesels.

Boertjie: Jy moenie sommer so gou ingee nie Duiker, jy het amper daai Hollander se geld gevat. Die Engelsman het

baie meer aangebied. Jy het amper uitgemis,man.

Bedelaar: Jirre meneer, nou is n man gewax vir Krismis. Lyk my hulle het jou donders slim gemaak by daai kollege.

Boertjie: Ja, en ons moet more alweer groenmielies aflewer vir ou Sonnyboy.

Ek staan by die krip en water afslaan, ek kyk stip voor my en toe se ek kliphard.

“Julle  se bliksems”.

Bedelaar: Hey, hoor hoe praat daai ou met sy eie knaters voorrie krip.

Toe raak ek aan die lag, nee ons gaan beslis oorleef  in hierdie land, ons ou reenboognasie gaan dit as n span nog maak

hier.

” By hook or by crook”.