Tannie Frannie

In die dae van die streeks-kunsterade kon ‘n mens ‘n glansprogram koop wat die gebeure op die verhoog opgesom het en verduidelik het wat eintlik aangaan. Vanaand het ek so ‘n program baie nodig gehad om die tweede drama “Betesda” in Nicola Hanekom se triptiek te kon verstaan. Ek het net hier en daar grondgevat en voel nou soos die dom outjie in die klas.

 

Ek het wel besef dat menslike ellende hier verteenwoordig word: die blinde, die dowe, die lamme en die malle. ‘n Besondere moderne toevoeging was die vette. Maar hoekom het die engel wat die water moes roer op ‘n stadium in onverstaanbare taal (“engeltaal”) by die voorste ry van die gehoor kom pleit? Ek dog dan sy’s begrawe?

 

Daar was ‘n aangrypende klaaglied oor die toestand van die aarde. Daar was ‘n lewensredder wat niemand gered het of wou red nie – ‘n nare karakter, hierdie valse skaapwagter, en waarskynlik die rede hoekom mense al tydens die stuk uitgeloop het.

 

Die gebeure het in en om die Hillcrest-swembad afgespeel – ‘n yslike stuk ruimte wat baie goed gebruik is. Die regisseur is meester van onverwagte en treffende effekte. Die spelers kan nie net toneelspeel en sing nie; onder hulle is daar ‘n rolskaatser, kitaarspeler en klopdanser. Oja, en hulle kan almal swem – baie goed.

 

Daardie mense het vanaand dapper aanhou swem toe die rêrige weerlig begin flits en sodoende my senuwees, wat reeds rou was vanweë die stuk, totaal verinneweer.

 

“Babbel” speel volgende week by 68 Lugsportgrond in Lyttelton. Volgens die skrywer-regisseur is dit weer meer van ‘n “regte” toneelstuk, dus sal ek dit hopelik beter verstaan as vanaand se happening. Maar wat – volledige begrip is nie ‘n voorvereiste vir genot nie, of hoe?

 

 

 

Op die oomblik speel daar in Pretoria ‘n triptiek Afrikaanse toneelstukke, geskryf en geregisseer deur Nicola Hanekom. Dié van julle wat lief is vir toneel en vir Afrikaans en wat nie hierdie opvoerings by Aardklop gesien het nie, maak ‘n plan en gaan kyk!

 

Gisteraand was ek bevoorreg om die (ongelukkig) laaste opvoering in hierdie speelvak van die eerste stuk “Lot” te kon sien – briljante toneelspel, wonderlike Afrikaanse dialoog en ‘n hoogs oorspronklike konsep.

 

Nicola Hanekom is ‘n bondel energie en kreatiwiteit, en sy het hier iets geskep wat die gewone grense van die toneel oorskry. Die gehoor sit iewers in die veld op ‘n pawiljoen, terwyl die verhaal onder op die “verlaag” afspeel, op die werklike grond met ‘n rêrige hek wat lei na ‘n egte grasveld waarheen van die karakters later koers kry. Daar is verrassende rekwisiete wat kwalik binne ‘n teater gebruik sou kon word en een spesiale effek wat die gehoor soos een mens letterlik na hulle asems laat snak het. Dis so opwindend soos ‘n fliek – nee, omdat dit op die mespunt van onmiddellikheid balanseer, het dit ‘n opwinding wat mens nooit in die movies gaan beleef nie.

 

Hierdie komende week speel “Betesda” by die Hillcrest-swembad en die week daarna is dit “Babel”, iewers in Snake Valley by ‘n militêre basis. Te oordeel aan die eerste stuk, speel die subteks van die Bybelse verwysing ‘n baie klein rolletjie in die geheel. Ek weet glad nie wat om te verwag nie, maar kyk gaan ek kyk!

 

Laataand sit ek en ‘n kosbare vriend onder ‘n reuse plataanboom en dink terug aan ons jong dae in Sunnyside, ‘n leeftyd gelede. Dis herfs. Ek drink my soet sjerrie en vier die lewe en vriendskap. Dankie, my ou maat.

 

Donderdagaand sit ons aan by die Nagmaaltafel, met ongesuurde brood en erdekelke. Ons herdenk die “laaste avondmaal” en daardie gelade ure voor Jesus gevange geneem word. Die nag is vol wolke, afgeëts in die maanlig.

 

Vrydagoggend staan ek op ‘n afstand, so ver as moontlik weg van die verskrikking van die kruis af. In die grootste paradoks van die Christelike geloof word ‘n vernederende marteltuig die simbool van Hoop vir die mensdom.

 

Sondagoggend jubel die orrel – en my hart. Die Heer het opgestaan – die Heer het waarlik opgestaan!

 

Hoe gun ek elkeen hierdie innige vreugde, die moed vir die lewe wat my geloof my gee!