DroomKind wonder

 

I like to say that the most decisive moment in my life was the day my poor parents conceived me. The fact that I had absolutely no active involvement in the process, however, does limit the claims I could stake on this event. 😉

 

In the course of my life there have been many other moments which one could identify as decisive: the day I decided not to continue studying science and biology at high school which closed certain future avenues of study could, for example, be considered as decisive.

 

But, all things taken into consideration, I would have to say that the series of fortunate events that had lead to the decisive moment I experienced this morning, during my probation interview, was initiated by the pride and joy I had experienced when I could read a book by myself for the first time. This set the ball rolling and, a few years later, all the books that I had read up to that moment inspired me to write my first poem. I was twelve years old and on that day my fate was sealed. I knew that I wanted to write and work with books for the rest of my life.

 

Once this course of action was decided upon it led to a host of other choices that I made in order to realise this dream: My choice of Matric subjects, field of study after school and career choices were all driven by this dream. And then, when opportunity finally came knocking at my door – a lot earlier than anticipated – I had to make another decisive choice… A choice to take the plunge, to be brave, to follow my dream…

 

This morning, after three months of living my dream, I was able to truthfully tell my boss that this had been the best decision I have ever made. But what I did not tell her was that it was, in actual fact, the culmination of a series of choices and plans… All of it initiated by that one decisive moment in my life.

 

 

Sy was nog altyd ‘n stadsmeisie in murg en been en die platteland kon haar nie juis veel nie. Daar was genoeg ‘natuur’ in haar tuin en in die park agter haar huis met die ou bome wat lang skadu’s gooi op die oewer van die riviertjie – eintlik ‘n stroompie – wat daar deur kabbel.

 

Dit was net na die gesin die sewende keer getrek het binne vyf jaar wat sy haarself belowe het dat sy so gou as moontlik van die platteland af sal wegkom en sal wegbly. En ten spyte van die konstante verandering van skole het sy dit steeds reggekry om ‘n beurs los te slaan en hier op Stellenbosch te vestig. Waar sy doodgelukkig gewoon en gewerk het die afgelope vyftien jaar.

 

Net een keer het sy wel bes gegee en toegelaat dat sy saamgesleep word platteland toe. Kort voor haar en Pierre se troue het sy ingestem om saam met hom na die familieplaas in die Baviaanskloof te gaan om sy uitgebreide familie te ontmoet met sy oupa se verjaarsdagvieringe. Maar hulle het saamgestem dat dit ‘n welwillendheidsgebaar van haar teenoor haar aanstaande skoonouers sou wees. Pierre self het ook geen erg aan die platteland gehad nie – dit was een van die vele redes waarom hulle verhouding so glad verloop het – hulle het beide rondborstig erken dat hulle uit-en-uit stedelinge was.

 

Selfs al was die plaas mooi en die mense gaaf was sy nooit weer terug na daardie verlate stuk wêreld nie. Die stowwerigheid wat oral opgeslaan het, ten spyte van die feit dat daar glo onlangs milde reën geval het, het haar net té veel herinner aan haar kinderdae – iets wat sy liefs wou vergeet. Pierre self het sedert hul troue net ‘n paar keer teruggegaan, gewoonlik wanneer sy op haar seisoensale materiaal aankope togte oorsee gegaan het en hy self nie vir langer as ‘n naweek kon wegbreek nie.

 

Die toenemende sukses van die groep boetiek hotelle wat hy op die been gebring het, het immers konstante aandag vereis, nes haar eie ontwerpers etiket. En as gevolg van hul suksesvolle loopbane was hulle op die sosiale front ook ‘n gewilde power-couple. Hul sosiale lewe het nie net die geleentheid gebied om die gewilde kuierplekke, teaterproduksies, musiekkonserte en sportgeleenthede by te woon nie, maar ook om ‘n netwerk van kontakte te bou en hul eie gesigte te gebruik om hul sakeondernemings te bemark. Kort voor haar laaste oorsese reis het sy en Pierre hul gebruiklike glasie wyn op die balkon gedrink en na die sonsondergang gekyk toe sy opgemerk het dat hulle lewens besig was om selfs haar hoogste verwagtinge te oortref.

 

Maar tussen daardie sonsondergang en hierdie oggend se sonsopkoms wat nog skaars die berge op die horison teen die oggendlig kan skets het opskuddings daardie wêreld van genoegdoening uitmekaar geruk.

Sy het skaars die tamheid van jetlag afgeskud voor Pierre haar gebel het met die nuus dat sy oupa oorlede is. Nee, het hy haar verseker, dit was nie nodig dat sy moes terugvlieg Suid-Afrika toe vir die begrafnis nie, hy sou op sy eie gaan, die familie sou verstaan as sy nie daar is nie; hulle weet immers hoe belangrik hierdie aankopereis vir haar besigheid is en dat die tydsberekening bepalend is tot die skep van die nuwe seisoen se reeks. Maar sy het steeds skuldig gevoel en gereeld met beide haar skoonouers en Pierre gepraat tot hulle na die plaas vertrek het vir die begrafnis en die selfoonopvangs wisselvallig geraak het en die druk van haar besige skedule werklik begin knou het.

 

Soos gewoonlik het sy totaal meegevoer geraak deur die proses van materiaal keuses, kwaliteitstoetse, vervaardigers vergaderings en bestellings plaas dat dit haar eers teen die sesde dag opgeval het dat sy lanklaas van Pierre en haar skoonouers gehoor het. Sy het verwag dat hulle vir so drie dae onbereikbaar sou wees, maar ses dae met ‘Laat asseblief ‘n boodskap’ in plaas van ‘n bekende stem na die luitoon het haar begin onder kry. Toe Pierre haar uiteindelik bel was sy so verlig om weer sy stem te hoor dat sy nie dadelik besef het dat daar iets skort nie en was sy glad nie voorbereid vir die bom wat haar lewe in flenters sou blaas nie.

 

Pierre het die plaas geërf. En alhoewel dit baie onverwags was, hy het immers neefs wat ouer is as hy, maar as gevolg van die feit dat hulle almal reeds immigreer het en sy oupa nie wou hê dat die plaas onbenut mos bly lê nie, was Pierre sy laaste hoop. Geïnspireer deur sy oupa se laaste wens het Pierre reeds begin planne maak om ‘n eksklusiewe wegbreek oord op die plaas te vestig as deel van die hotelgroep. Maar om dié droom te realiseer sou hulle vir ten minste ‘n jaar na die plaas toe moes trek.

 

Dit was toe wat die storm losgebreek het. Haar lewe draai immers om haar studio, die somersreeks moes binne ‘n paar maande by die Durban Mode week bekendgestel word en sy sou beslis nie kan of wou verskuif na die plaas toe nie. Hulle het mos voor hulle huwelik besluit dat hulle altyd in die stad sou bly. En Pierre het geweet hoe belangrik dit vir haar is. Na sy teruggekeer het uit die buiteland het die stryd in ‘n volskaalse oorlog ontaard. Beskuldigings het oor en weer gevlieg, aantygings en verwyte is rondgeslinger en steeds kon hulle nie tot ‘n vergelyk kom nie.

 

Uiteindelik het Pierre met die planne vir die nuwe hotel voortgegaan en het sy in die stad agtergebly. Die amptelike verduideliking was dat Pierre se ontwikkeling hom op die plaas gehou het en dat die nuwe reeks, wat tydens die modeskou deur ‘n internasionale winkelgroep opgeraap is, haar teenwoordigheid in die stad en die buiteland vereis het.

 

Maar wat die wêreld nie geweet het nie was dat daar vir die eerste ses maande van hul skeiding nie ‘n woord tussen die twee gewissel is nie. Al twee was ewe besig en ewe hardkoppig. En dit was hoofsaaklik die hardkoppigheid, maar ook die eiegeregtigheid wat gekondisioneer is deur die gladde vaart van hul verhouding tot dusver wat hulle waarskynlik langer toegelaat het om die feite te ignoreer. Die eerste tentatiewe toenadering is binne sekondes van beide kante virtueel verwissel. En dit het gelei tot ‘n geleidelike herbou van die brûe wat beide verwaarloos het.

 

Sy moet erken dat sy haar man se guts onderskat. Nie net omdat hy dit reggekry het om vir amper nege maande lank op die plaas te bly nie, maar ook omdat hy die een was wat die vredesgebaar inisieer het. Dit was duidelik tyd dat die twee van hulle oor hul toekoms moes besin. En hy het haar genooi om te kom kyk hoe die oord en hotel vorder. ‘n Risiko, daarvan moes hy sekerlik bewus gewees het, maar een wat hy steeds bereid was om te neem. En dit was juis as gevolg van hierdie waagmoed en stille oortuiging van sy saak wat sy besluit het om ook ‘n risiko te neem.

 

Sy het gister die epos met die google-kaart daarin ontvang. Sy is eintlik eers veronderstel om oormôre op ‘n vliegtuig te klim George toe en van daar die pad aan te durf, maar in die gees van risiko’s en nuwe belewenisse en verandering het sy gistermiddag ‘n kompakte vierwiel aangedrewe voertuig gaan koop, die roetewysertjies op die padkaart manipuleer en ‘n 800km, drie dae lange roadtrip op die syroetes beplan.

 

Dinktyd, weg van alles en almal. Sy het tyd nodig vir ‘n bestekopname, want sy sal sekere besluite moet maak voor haar 4 X 4 voor Babes se winkel gaan stop waar Pierre haar gaan ontmoet…

 

 

 

 

 

1. As kind, wat wou jy geword het as jy eendag groot is?
Ek wou ‘n skrywer word vandat ek so twaalf jaar oud was

 

2. Waantoe sal jy wil gaan vir julle tweede (of eerste!) wittebrood?
Fairytale vrae verdien fairytale antwoorde: Die verlore stad van Atlantis

 

3. Wat laat jou lag?
Vandag bitter min. Ek is hoofsaaklik die hel in.

4. Waarvoor sal jy wêreldberoemd (famous) wil wees?  
Die persoon wat hoër IKs in pil vorm ontdek het.

 

5. Watter item het jy altyd in jou handsak/broeksak/aktetas?
My kamera 

 

6. Watter persoon het die mees deurslaggewende invloed in/op jou lewe gehad?
Daar is ‘n hele klomp. Maar die een wat uitstaan is my oupa wat my liefde vir lees aangemoedig het. 

 

7. As jy ‘n boek kan skryf, wat sal die onderwerp daarvan wees?
Lost in the Labyrinth

 

 8. Wat beskou jy as die beste uitvindsel ooit?
Sjampanje se borreltjies 

 

9. As jy een gebeurtenis/moment in jou verlede kan verander, wat sal dit wees?
Daar is dalk een of twee daar iewers… 

 

10. Wat beskou jy as jou grootste prestasie?
Dat ek my drome aktief najaag 

 

11. As jy vir die res van jou lewe slegs een gereg mag eet, wat sal dit wees?
My ma se Sondagmiddagete – Lamsboud met sampioen groenboontjies, gebraaide aartappels, pampoenkoekies en slaai met crème brûlée vir nagereg.

 

 12. Wat is jou gunsteling stokperdjie/tydverdryf?
Skryf, lees, musiekluister & borduurwerk doen 

 

13. Wat maak jou regtig kwaad?
Mense wat nie ander mense in ag neem nie 

 

14. Wat is jou mees kosbare besitting?
Ek hou van mooi goed, maar is nie geheg daaraan nie.

 

 15. Watter doelwit wil jy nog in jou lewe bereik?
Daai boek…. 

 

16. Watter gebeurtenis het die mees invloedryke uitwerking op jou lewe gehad?
My geboorte… 

 

17. Wat is jou natuurlike haarkleur?
Donker bruin 

 

18. Wat is jou beste karaktereienskap?
Lojaliteit  

 

19. As jy een hele Saterdag vir jouself het, wat sal jy doen?
Laat slaap, die heel dag in pajamas rondslenter, keurige kos, heerlike wyn, ‘n paar goeie boeke, my gunsteling musiek en dalk selfs ‘n dvd of twee… 

 

20. Wat is jou “pet peeves”; watse klein goedjies sit jou af?
SMS taal, mense wat nie in volsinne praat nie, om my sleutels te verlê, drentelaars en flou verskonings. 

 

21. Wat is jou mooiste herinnering?
Hulle almal het mense in vir wie ek oneindig lief is. 

 

22. As jy iets kon uitvind/bou/ontwerp om jou lewe te vergemaklik, wat sou dit wees?
Binne-aarse kaffeïen voeder. 

 

23. As jy een iets aan jouself kan verander, wat sal dit wees?
Dat my child-bearing hips minder rojaal moet wees. 

 

24. Watter drie woorde beskryf jou persoonlikheid die beste?
Sosiaal aangepaste introvert 

 

25. Wat verkies jy: stoute verpleegstertjie in ‘n klein wit mini; wulpse “french maid” met ‘n valletjie-voorskoot en verestowwer; “catwoman” in ‘n gladde leer “leotard” en ‘n sweep; of preutse bibliotekaresse met ‘n bril en ‘n bolla en ‘n kop vol planne?
Skip alles, behalwe die ‘kop vol planne’ deel. ‘n Girl kan baie verder daarmee kom as die res van die opsies gekombineer! 

 

26. Wat is die beste raad wat jou ma jou ooit gegee het?
Wees gelukkig. 

 

27. Wat beskou jy as goeie vermaak?
My mind-set sou bepaal of dit brainless of stimulerende vermaak moet wees. Elkeen het sy eie lys opsies beskikbaar. 

 

28. Watter karaktereienskap in jou man/vrou het jy die meeste waardering voor?
NVT 

 

29. As jy ‘n superhero kon wees, wie sou jy wees en hoekom?
Shame, die arme goed se lewens is ook nie altyd so maklik nie. Ek moet sê ek sou eerder Louis Lane as ‘n superhero wou wees 😉 

 

30. Watter deel van jou lyf hou jy die meeste van?
My skerp tong 

 

31. Watter vaardigheid sal jy graag wil baasraak?
Ek wil leer brood en beskuit bak. Enigiets wat gis in kry maak my benoud. 

 

32. Wat doen jy om te ontspan? Hoe bederf jy jouself?
Laaaaang borrelbaddens met kerslig, rooiwyn, sjokolade, ‘n digbundel en jazz. 

 

33. Wat laat jou huil?
Frustrasie, woede, magteloosheid, sentiment, nostalgie, vrees, vreugde en sommige van my pa se grappe. 

 

34. As jy ‘n totaal nuwe loopbaan/beroep kan kies, wat sal dit wees?
Op dié stadium van my lewe wil ek absoluut niks anders doen as wat ek doen nie.
‘n Hoofpriesteres van die een of ander antieke kultus het egter ‘n sekere je ne se quoi… 

 

35. Een ding waarin jy regtig goed is?
wakkerbly 

 

36. As jy jou kinders een les kan leer, wat sal dit wees?
Nog ‘n mitologiese vraag…. die keer egter met ‘n ernstiger antwoord: Hoe om te vlieg sonder vlerke. 

 

37. Hoe sal jy jouself vermaak as jy aan slapeloosheid ly?
Tel agteruit van 1000 tot een of ek….mmm…daai geheim gaan ek nie met julle deel nie, jammer! 

 

38. Wat beskou jy as die basis vir ‘n suksesvolle huwelik?
Wedersydse respek, vertroue & lojaliteit.

 

39. As jy ooit ‘n ontkleedanseres word, wat sal jou “stage name” wees?
Fata Morgana 😉

 

40. Waarvoor sal jy graag eendag onthou wil word?
She lived life deliberately.

 

Ek is die oudste dogter van die liefste, dierbaarste pa op aarde. (Hy sou benoud raak as hy hierdie sinnetjie kon lees – sou wou weet wat ek nou weer by hom wil hê! 😉 Maar, so wonderlik as wat hy is, was hy ook nog nooit die mees geïnspireerde nutsman in en om die huis nie. Dalk het dit iets te doen met die feit dat hy goed bou en sink en sweis en soldeer en regmaak vir ‘n lewe. Ja, hy het wel my eerste ‘eie’ blyplek se TV kas aanmekaar gesit – come to think of it; hy’t dié huis s’n ook aan mekaar gesit – en in sommige van my huise het hy spykers in mure gekap om my prente op te hang. But that’s about it.

Ons is vroeg-vroeg geleer dat, as jy iets gedoen wil hê, jy dit self moet kan doen. Met die gevolg dat ek eindelose driepunt plugs al gekoppel het, gloeilampe met gemak omruil (stack sandals help om daardie paar ekstra sentimeters te voorsien sodat ek sonder ‘n stoel of leer die dakligte kan bykom) en ek het my eie studeerkamertafels en koffietafels aanmekaar gesit en die meeste van die tyd my eie gate in mure geboor of spykers ingeslaan.

Ek is dus redelik goed gehouse train. Die vroue in my pa se lewe moes dus vroeg-vroeg leer om na hulle self te kyk. En dit was nie net van toepassing binne die huis nie. O nee, dit het ook in die wildernis’ gegeld… Die wildernis was ook bekend as die plaas.

Die plaas was so ‘wild’ as wat dit ooit in my lewe geraak het – julle weet mos teen die tyd al dat ek nie die rough it tipe girl is nie. Op die plaas was daar soms egter wilde situasies wat ‘n girl soms op haar eie moes uitsorteer.

Die grieselrigste was die aand toe ons een van die enkelbedjies in ‘n chalet oopgemaak het, na ons die hele aand bo-op gesit het om TV te kyk (een van die min luukses wat op die plaas beskikbaar was) en ‘n half dosyn pasgebore muisies gevind het wat reeds die tydige met die ewige verwissel het. Hóé daardie mamma-muis tussen die beddegoed beland het en besluit het om daar geboorte te skenk sal niemand weet nie. Maar daardie dooie duim-lengte verrimpelde warm pienk lyfies wat bewegingloos gelê het tussen die spierwit lakens van die bed was die grillerigste, grosste goedjies wat ek nog ooit in my lewe gesien het.

Tough cookie of te not, daar is min dinge wat my soveel intense rillings kan laat ervaar soos ‘n muis – ongeag hoe oud of groot die muis is.

En vanaand is daar een in my huis…

Ek het hom/haar/dit gesien toe ek die leë 500ml vanilla joghurt pot in die asdrom gegooi het. Onverwags het ‘n kleinerige – ek skat duim lengte – grys gestreepte muisie van agter die asdrom sien skarrel om die skottelgoedwasmasjien. Ek vermoed dis ‘n veldmuis; as ek moet raai het hy heel waarskynlik van oorkant die straat van die oop veld om die watersloot gekom, maar hoe hy/sy/dit van daar af, tussen die palissades en deur die skuifdeur gekom het sal ek nie weet nie. Dalk het die muis deur die garagedeur of die voordeur ingekom, maar die hoe is eintlik glad nie die punt nie.

Die punt is ‘wat nou?’?

Daar is immers ’n muis (of dalk ’n paar muise, miskien ’n hele muisnes – wie weet?) in my huis. En ek weet, logies gesproke, dat ek van hom/haar/hulle/dit moet ontslae raak. Maar daardie pienk frummelrige lyfies spook skielik by my. En ek wil my MORS DOOD gril as ek dink dat – ongeag watter metode ek mag gebruik om hierdie muis(e) te help om die tydige met die ewige te verwissel – ek van daardie lyfies ontslae sal moet raak.

Ma het gesê ek moet Ratax (dink ek) gebruik. Iemand anders het ’n muisvalletjie voorgestel. Maar ek kan eenvoudig nie uitfigure hoe ek die moord gaan pleeg en van die lykie(s) ontslae gaan raak nie. Die idee om van daardie harige klein lyfie ontslae te moet raak – as, wanneer en indien ek dit sou regkry om die dingetjie dood te maak – laat koue rillings teen my ruggraat afglei!

En om te dink ek het nog altyd gedink ek is ‘n tough cookie… 

Dis nogal ironies dat een klein furry animal dit kon regkry om my in ‘n soppy sissie te verander!

Aan die begin van die jaar het Original Cin (voor haar uitwyking na WordPress) vir my dié aanbeveling gemaak: Please try to see a film called ‘An Education’. There is a character, Miss Stubbs, and I imagine you to look just like her. Beautiful movie.

Dit was in Februarie. En ek is spyt dit het my ses maande gevat voor ek daarby uitgekom het, want dis voorwaar ‘n baie besondere film, nes OC belowe het. Dis ‘n boeiende verhaal van verlore onskuld, kontraste en keuses, maar daar is een oomblik wat vir my bo alles uitgestaan het.

Jenny (Carey Mulligan) se gesprek met die skoolhoof (Emma Thompson) kort na sy besluit het om nie haar ‘A-levels’ te voltooi nie, maar eerder verloof te raak aan David (Peter Sarsgaard).

 

Headmistress: Nobody does anything worth doing without a degree. 
Jenny: Nobody does anything worth doing WITH a degree. No woman anyway. 
Headmistress: So what I do isn’t worth doing? Or what Miss Stubbs does, or Mrs. Wilson, or any of us here? Because none of us would be here without a degree. You do realize that, don’t you? And yes, of course studying is hard and boring… 
Jenny: Boring! 
Headmistress: I’m sorry? 
Jenny: Studying is hard and boring. Teaching is hard and boring. So, what you’re telling me is to be bored, and then bored, and finally bored again, but this time for the rest of my life? This whole stupid country is bored! There’s no life in it, or color, or fun! It’s probably just as well the Russians are going to drop a nuclear bomb on us any day now. So my choice is to do something hard and boring, or to marry my… Jew, and go to Paris and Rome and listen to jazz, and read, and eat good food in nice restaurants, and have fun! It’s not enough to educate us anymore Ms. Walters. You’ve got to tell us why you’re doing it. 
 

It’s not enough to educate us anymore Ms. Walters. You’ve got to tell us why you’re doing it. 

Daardie twee sinnetjies het in my kop vasgesteek. Juis omdat dit so waar is. Daar is mos geen makliker manier om ‘n tiener te vervreem met die woorde ‘jy moet’ nie. Jy grawe in elk geval net ‘n helse diep gat vir jouself, want die weervraag is altyd ‘Hoekom?’ en bewaar jou siel as jy nie ‘n ordentlike, aanvaarbare antwoord kan gee nie!

Ek dink dat ons vandag makliker antwoorde kan vind op daardie ‘hoekom’ as wat ‘n Ms Walters in die sestigs sou kon doen, veral as hoof van ‘n meisieskool in ‘n konserwatiewe gemeenskap, land en era toe vroue se opsies beperk was tot iets in die lyn van huisvrou, ma, onderwyseres, bankteller of verpleegster. En laasgenoemde drie het jy ook net gedoen totdat eersgenoemde twee jou realiteit geword het.

Vyftig jaar het ‘n geweldige groot verskil gemaak!

Vandag het ons oneindige opsies waaruit ons almal kan kies en jaarliks kom daar nuwes by. Wie sou immers tien jaar gelede kon glo dat iemand ‘n beroemde/berugte/gehate media ‘persoonlikheid’ sou kon word as gevolg van ‘n blog??? ‘n Radikale voorbeeld, maar ‘n gepaste een as ‘n mens in ag neem dat die wêreld radikaal verander.

Iets wat my lewe in die onderwys beslis makliker gemaak het. Die feit dat ek ‘n internasionale taalklas aangebied het, het die argument ook aansienlik makliker gemaak. Soos die dag toe ‘n begaafde jong rugby speler vir my gesê het dat hy gaan rugby speel – hy hoef nie opstelle te kan skryf nie…

Nee, dis seker waar, sê ek vir hom, maar veronderstel hy word die kaptein van die Springbokke en hulle gaan toer die wêreld vol en hy moet mediakonferensies bywoon…hoe gaan hy met die Aussie pers praat as hy nie Engels magtig is nie. En, sê ek vir hom, hy gaan so baie op toer wees en oefenkampe bywoon, daar sal nie altyd kans wees om onderhoude toe te staan nie. As hy genader word vir kommentaar of onderhoude per epos moet hy darem die goed kan beantwoord – en dis amper nes opstelle skryf! ‘n Mens wil tog nie hê die rugbywêreld moet agter ons kaptein se rug lag omdat hy nie ordentlike Engels kan praat nie, netnou dink hulle hy kan ook nie rugby speel nie!

Hy’t nooit weer gekla oor opstelle nie, maar ek weet nie hoe sommige van sy ander onderwysers hom van hulle vakke sou oortuig nie.

Ek dink ons (en by hierdie ‘ons’ sluit ek almal in wat met kinders werk, opvoed of groot maak) verloor dikwels die feit uit die oog dat ons onsself in ‘n Catch-22 situasie bevind: Deur kinders op te voed moedig ons hulle aan om vrae te vra en as hulle die vrae vra moet ons bereid wees om hulle te beantwoord op ‘n wyse wat sinvol, wel deurdag en gefundeer is in die waarheid. Jy kan nie bekostig om hulle met halfgebakte antwoorde te probeer paai nie. Want daar is niemand wat ‘n fake so gou kan identifiseer soos ‘n tiener nie.

 

Liefste Maankind,

Rita Mae Brown het eens gesê: ‘Lead me not into temptation; I can find the way myself!’ Na amper drie jaar hier op die blogs het ek al ‘n hele paar keer oor my skandes en skades gebieg. Maar ek vermoed dis net omdat jy so gaaf is dat jy maak of jy daarvan vergeet het. Laat my toe om jou te herinner.

Ek kan dit mos glad nie weerstaan om rebels te raak as ek met voorskriftelikheid te doen kry nie en dan is ek mos maar geneig om te kyk hoe ver ek die reëls kan rek. Jy weet mos al dat ek nie soos ‘n normale mens kan bestuur nie. Ek kon ook nie net met ‘n trap op stap nie, het al in ‘n openbare fontein gaan spring en laatnag om die vuur gedans. 

En onthou jy hoe ek altyd die klerereëls by die skool net-net gevolg het, maar partykeer aspris die klere gestapo se argwaan op die hals gehaal het?

Jy weet mos al oor die ding met die onvanpaste mans. Soos my baas, Ralp Fiennes, die toyboys en mooi manslywe in die algemeen. O ja, en moet nou ook nie van Jack, Johnnie en Jim vergeet nie!

En dan is daar natuurlik altyd dit…

Okay, ek gaan nou maar my halo gaan polish, hy lyk glad nie so blink soos vantevore nie!

Lekker aand vir jou ook MK. (En bly binne…dis vrek koud in die Kaap *sug*)

Tel bieg as ‘bieg’ wanneer die hele wêreld reeds bewus is van jou sondes? Ek weet nie so mooi nie, maar nou ja, laat ek dan nou maar bieg: Ek is die moeder van ‘n dogter!

 

Phew, ek het nooit in my lewe gedink ek sal ooit so iets kwytraak nie. En ek is nog minder daarvan oortuig dat ek goeie moeder-materiaal is. Maar nou ja, met drie ‘biologiese’ ouers en heelwat peetouers wat reeds kom groet het, lyk dit darem asof ons haar sal kan groot kry. En ek vermoed al klaar dat sy een van daardie moedswillig moeilike dogtertjies gaan wees om groot te maak…

 

Sy’s nie verniet ‘n Leo nie!

 

Leo’s se sterkpunte sluit in selfvertroue, ambisie, vrygewigheid en lojaliteit. Ongelukkig is hulle ook dominerend, hardkoppig en geneig om melodramaties te wees.

 

Hulle is ook geweldige onafhanklike goedjies (wat natuurlik verduidelik hoekom hierdie ‘brain-child’ van ons aangedring het op ‘n blog van haar eie!) wat daarvan hou om in beheer te wees. Ten spyte van die geweldige behoefte aan onafhanklikheid is Leo’s op hul gelukkigste wanneer hulle ‘n gehoor het (dis nou waar die res van die blog-peetouers sal moet help – twee mammas gaan beslis nie genoeg aandag na haar sin kan voorsien nie!) en hulle hou nie daarvan om alleen te wees nie.

 

In terme van vriendskaplike verhoudings lyk die voorspelling belowend vir ons dogter: Ten spyte van die feit dat sy ‘n sosiale vlinder kan word, is Leo’s gewoonlik gebalanseerde en realistiese mense. Wees egter gewaarsku: hulle hou nie van roetine nie en as hulle ledig raak is hulle geneig om so bietjie drama en opwinding te veroorsaak net om nie verveeld te wees nie.

 

Hoe dit ook al sy, haar mammas is hard aan die werk aan haar eerste babatreetjies. Maar julle moet onthou ons is, soos baie ander bloggers, werkende mammas en dit verg versigtige beplanning om haar doeke omgeruil te kry.

 

Maar dit gaan beslis ‘n interessante ervaring wees. En ek hoop julle gaan dit saam met ons beleef en geniet.

 

Daar kom die rooidag uit, daar kom die rooidag uit,

daar kom die rooidag uit, môre bak ons mosbeskuit.

Mosbeskuit is seker een van ons land se mees geliefde en bekendste ‘Boerekos’ disse. As daar al ooit iets was wat die toets van die tyd deurstaan het – en so ook die konstante verandering in die mensdom se kosvoorkeure – is dit dié klassieke baksel.

Ek wou eers kreatief raak, maar my soektog na mospirasie op die internet het gelei tot ‘n vreeslike interessante stuk leesstof. Ek het dit so interessant gevind dat ek besluit het om eerder dit met julle te deel.

In 2003 het HW Claassens se DPhil (Kultuurgeskiedenis)(UP) proefskrif, ‘Die Geskiedenis van Boerekos 1652 – 1806’, gehandel ‘…oor die geskiedenis van die koskultuur wat in die sewentiende en agtiende eeu na die Kaap gekom het. Die koskultuur van die Europeërs wat hulle aan die Kaap gevestig het, het deel van hulle nasate, die Afrikaners, gebly en tydens genoemde tydperk is begin om daarna as Boerekos te verwys.’

Die inleiding vervat, onder andere, die basiese uitgangspunt van die studie: ‘…om na te vors waar die oorsprong lê van die koskultuur wat in die sewentiende eeu na die Kaap gekom het, wat die koskultuur behels het en wie daardie koskultuur aan die Kaap beïnvloed het.’ Iets wat seker elke kosfoendi in die land, en selfs amateur tref-en-trap kokke soos ekself sal fassineer. Ek wil beslis nog die res van dié proefskrif lees, maar vir hierdie spesifieke blog, met sy fokus op die tema ‘mos’ het ek my aandag bepaal by Hoofstuk 7: Graanprodukte en nageregte.

Volgens Claassen is die eerste mosbeskuit al lank voor 1761 in die Kaap gebak. Dit (natuurlik!) danksy vrouens wat op hul skeepsreise na die Kaap ‘die onaangename ondervinding van oneetbare harde skeepsbeskuit of muwwe uitgedroogde brood gehad het.’ Dit is dus nie vreemd dat goeie beskuit in groot aanvraag was wanneer mense na die binneland gereis het nie en daar is glo gereeld van die burgers versoek om beskuit aan die vlote te lewer. Ek kan net dink hoe ‘n handige ekstra inkomstetjie dit kon voorsien aan die gemiddelde burgersvrou se huishoudelike begroting! Die skrywer vertel ook die staaltjie dat daar op 4 Maart 1760 ‘n verbod geplaas is op die voorsiening van beskuit aan die Franse vloot…teen daardie tyd is daar na raming toe al reeds dertigduisend pond (ongeveer 13 636 kilogram) aan hulle gelewer! 

Wat nogal ironies is as ‘n mens Claassens se veronderstelling dat dit die Franse – met hulle intieme kennis van wynbou – was ‘wat die kuns om met mos te bak na die Kaap gebring het.’ Kyk, die Franse het eers sedert 1670 wettiglik toegang gehad tot die gebruik van biergis en dus moes hulle ‘n ander alternatief vind om hul beroemde baksels veerlig en flatervry te maak. (Dis mos nog lank voor die dae van Royal bakpoeier wat eers in 1843 ontdek is.) Hul oplossing was om met druifgis te bak en hulle het klaarblyklik reeds in die tyd van Edward I (1272 – 1307) die puffe/pouf – ‘n veerligte brood gebak. In 1611 is daar reeds geskryf oor ‘”[a] verie light, verie crustie and savorie white bread, full of eyes, leaven and salt”’ wat die Franse bedien het. 

Doen jouself nou vir ‘n oomblik ‘n guns en dink aan die veerligte tekstuur van ‘n goeie mosbolletjie en die etimologie van die Franse puffe...

Puffe (Frans) à Puff (Engels) à Pof (Afrikaans)

Die Afrikaanse woord ‘pof’ verwys nie sonder rede na iets wat bol staan nie. Daardie guitige rondings van die gemiddelde mosbolletjie kan mos, proporsioneel gesproke, enige Playboy Bunny laat bloos! 

Die oorsprong van daardie rysige rondings? Druiwe mos natuurlik!

O F Mentzel (A geographical and topographical description of the Cape of Good Hope III in Claassens) wat van 1733 – 1741 in die Kaap gewerk het, skryf ‘hoe baie tydens parstyd op die plase met mos gebak is, want die mos het die gebak so pragtig laat rys.’ En ek kan my net indink hoe waar Claassens se kommentaar is dat ‘[v]ir huisvrouens wat suurdeeg moes maak omdat daar nie rysmiddels soos koeksoda of bakpoeier op die mark was nie, moes dit heerlik gewees het om gedurende parstyd elke dag ‘n rysmiddel tot hulle beskikking te hê.’

En vir diegene wat nie so gelukkig was om in die Kaap te woon nie of wat wou bak wanneer dit nie parstyd was nie kon gebruik maak van resepte vir rosyntjiemos wat gemaak is deur rosyntjies met suiker en water te gis – dieselfde tegniek wat vandag nog gebruik word. 

Ja, ek weet jy dink ek jok…maar ek sit met die bewyse hier langs my… 

Op bladsy 36 van die Vyftiende uitgawe, Negende druk 2001, van SJA de Villiers se Kook en Geniet (Volledig hersiene uitgawe) is haar Mosbolletjies resep. 

Stap 1: Stamp die rosyne stukkend en moenie die pitte verwyder nie. Kook rosyne 10 minute in water en laat afkoel tot louwarm.
Stap 2: Plaas rosyne in ‘n emaljekan of –emmertjie en voeg 125ml (1/2 k) van die louwarm water, gemeng met die giskoek by. Roer goed en laat op ‘n warm plek staan tot die rosyne bo-op dryf. Dit sal 24 tot 36 ure duur. 

DIT, dames en here, is hoe ‘n mens ‘moderne’ mosgis maak! 

Druiwegis was egter nie die Franse se enigste bydrae tot dit wat ons vandag beskou as ‘n tradisionele ‘boere ontbyt’ nie. Laurens van der Post het in sy 1977 boek ‘First Catch Your Eland’ die volgende geskryf: It was mosbeskuit which introduced us to the French fashion of breaking our fast with a Cape form of petit-dejeuner: a cup of hot coffee and milk and a small plate of mosbeskuit usually brought to the bedside at daybreak. 

Claassens skryf dat ‘[d]ie manier van eet deur beskuit in die koffie te week en met klein slukkies koffie tussenin te eet, stem volgens hom [Van der Post] ooreen met die wyse waarop croissants op die Franse platteland geëet word.’ 

Ek kan hierdie stelling beaam: So paar jaar gelede het ek en Babyface mos ‘n road-trip deur Frankryk gedoen. In my reisjoernaal is daar ‘n inskrywing wat ek geskryf het tydens ons verblyf in Chambre des Anges, oftewel die Engele Kamer, duskant Trojes. Ons is die oggend bederf met chocolat chaud en crêpes (die provinsiale plaasvervanger vir croissants) vir ontbyt voor ons die gastehuis verlaat het – met plattelandse gasvryheid wat baie sterk herinner aan die ‘goeie Afrikaanse boere gasvryheid’ wat ek nog in my ouma se huis leer ken het. 

Mosbeskuit is ‘n lekker ding, daar kom vet en suiker in;

mosbeskuit is ‘n lekker ding, daar kom vet en suiker in.

Ek vind dit altyd interessant dat, anders as met die res van die Kook en Geniet se beskuit resepte, Mosbeskuit se deeg nie na die oornag rys proses afgeknie word nie. So al asof – wil ek myself oortuig – die natuurlike groeiproses nie onderdruk of ingeperk word deur menslike toetrede nie. In plaas daarvan word die elemente wat deur die gistingsproses aangemoedig is om te groei en ontwikkel so ver moontlik in die natuurlike staat behou terwyl slegs die mees oppervlakkige vervorming toegelaat word. 

Wat my nogal laat dink oor die ideale groei en ontwikkeling van die mens self… Myns insiens is die ideale ontwikkelingsproses vir elkeen van ons een waarin die natuurlike groeiproses aangemoedig word en ons nie deur eksterne faktore in ‘n vorm gegiet sou word waarin ons nie eintlik kan, wou, of wil pas nie.

Dalk is die meeste van ons dan ook maar net mosbeskuitmense…

Die familie het die naweek daarin geslaag om met fanfare van die eerste niggie van die spul ontslae te raak deur haar nou haar man se verantwoordelikheid te maak tydens ‘n amptelike wit-rok seremonie in die Vrystaat.

Die bruid het, soos alle bruide, maar in dié geval met ‘n mate van positiewe bevooroordeeldheid – sy is immers bloed – soos ‘n sprokie gelyk op haar groot dag. Die bruidegom het stewig by haar ingehaak tydens die wettige kerkery en die twee het diep in mekaar se oë gestaar toe die beloftes afgelê is. Sover dié gas weet het alles volgens plan verloop… Tot die bruidegom sy toespraak moes maak.

Nou kyk, ek het nou al my fair share troues bygewoon, maar ek kan nog steeds nie verstaan waar die gewoonte vandaan kom dat ‘n klomp volwasse mans hulle skielik weer soos tienerseuns moet gedra die oomblik as die bruidegom sy mond oopmaak nie. My ma het my immers geleer dat dit slegte maniere is om iemand in die rede te val terwyl hulle praat, maar daardie memo het klaarblyklik nie ook spesifiek na troues verwys nie. Na my mening moes dit.

En dis iets wat ek nog net by Afrikaanse troues teëgekom het – sover ek weet bestaan daar nie ‘n Engelse weergawe van ‘Tant Koek se hoenderhaan nie’. Die manne het my al vantevore probeer oortuig dat dit ‘n tradisie is wat bewaar moet word, maar ek is jammer, na my mening is dié tradisie net so uitgediend as die tradisie dat Smuts ondersteuners nie Hertzoggies gebak of geëet het nie en vice versa.

Toegegee, dit hang seker in ‘n mate af van die bruidegom. Ek was so paar jaar gelede by ‘n opperste plaatjie se troue, een wat al verskeie kere seremoniemeester by sy vriende se troues was, en die manne het duidelik gevoel dit was payback time toe sy skool- en universiteitsvriende hul om hom geskaar het tydens sy toespraak. Maar die man is darem ‘n kans gegun om sy sê te sê.

Wat by dié naweek se troue vir my onaanvaarbaar was, was die feit dat die nié die bruidegom se vriende was nie *en nou laat sak ek my kop sommer weer in skaamte* maar die bruid se manlike familie wat die voortou geneem het met dié eskapades. ‘n Mens sou dink dat die feit dat die man se eie vriende nié die inisiatief geneem het nie vir hulle ‘n duidelike boodskap moes stuur, maar toe nie. Nog minder het die feit dat hulle vrouens, metgeselle en die res van die familie gemaak het asof hulle hulle nie ken nie.

Dit teenoor ‘n man wat die meeste van hulle nie van Adam af ken nie en, op daardie stadium, nog nie eens met die hand gegroet het nie!

Ek’s jammer, maar vir my getuig dit van uiters swak smaak. En glo my vry… Enige man wat op my mitologiese troudag ‘Tant Koek se hoenderhaan’ insit sal moet ‘Help ‘n bietjie daar’ kry, want ‘Lank sal hy lewe’ sal hom beslis nie beskore wees nie!

[Op ‘n positiewe noot… Die killer heels het die gewenste uitwerking gehad: Almal het so hard daaroor geskinder dat hulle die vakuum aan my linker kant misgekyk het en ek het nie die bruidsruiker gevang nie! (Small mercies…maar ek sal vat wat ek kan kry :)]

 

She saw him…standing there…all alone…beckoning…

 

The illusive promise of pleasure sheathed him like a caress, welcoming the unsuspecting prey to take the final step into his carefully constructed lair. So suave, casually elegant, he permeated the delicious invitation to travel along the road of tantalizing abandonment; the indulgence of excessive sensory experience seeped from his pores inviting the un-jaded maiden to explore danger in ways she has never considered before.

 

But, alas, she wasn’t the shrinking violet anymore. She knew his type…

 

He’s a good time cowboy casanova
Leaning up against the record machine
Looks like a cool drink of water
But he’s candy-coated misery
He’s the devil in disguise
A snake with blue eyes
And he only comes out at night
Gives you feelings that you don’t want to fight
You better run for your life

 

You betcha, baby, she thought cynically examining her freshly varnished nails while simultaneously keeping an eye on the action in the vicinity of the record machine. Carrie was right – Underwood, of course, Bradshaw (glam queen style icon she is) is so last SATC movieish – you better run for your life. That is, of course, if you didn’t know what you were doing…

Which would account for at least eighty per cent of the girls currently circling Cowboy Casanova over there. But she knew his type. Yes, Sir, she certainly did. Didn’t she, after all, cut her vulnerable teenage dating teeth on these aloof wide-open country types? She knew exactly what this one was after. He wasn’t, after all, so much different from all the rest of those cow-hide wearing, rough-riding, lasso swinging types she was surrounded by while growing up.

 

And, she decided, whilst tossing back the last of the Bourbon in her glass with a casual swig, it was certainly time that this cowboy was brought back down to earth where he belonged. She was like a moth drawn to a flame, but unlike the predestined annihilation that was the inevitable fate of the other moths, she would not be the one that would end up scorched – at the very least – by this brief encounter.

Oh, no.

 

Keeping an eye on the blue eyed devil in the corner, she simultaneously orders another bourbon on the rocks from the barman knowing that, tonight, she will walk to the sound of her own drum, sing her own siren’s song… Alas it is a boring song but it works every time. Now you know. Don’t listen.

But it is already too late. After all… She always gets what she wants… Isn’t that the way it’s supposed to be?

A woman getting her own way.

 

Maybe she’ll go see her doctor…someday…soon…