DroomKind wonder

As hierdie woorde van Winston Churchill jou laat sug kan jy weet jy is in goeie geselskap. Die akademici van die Renaissance sou ook gefrons het. Ongelukkig om heel ander redes as ons…

As jy ‘n seuntjie was wat groot geword het in minstens ‘n middelklas huishouding, sou jy gelukkig genoeg gewees het om grammar skool toe te kon gaan of ‘n tutor by die huis te kon hê. As jy die kind van ‘n arbeider was moes jy ongelukkig help om die gesin se inkomste te bekom deur te help om die skape op te pas of op die lande te werk of die koeie te melk, daar was dan nie tyd om te leer lees of skryf nie. Dit het natuurlik ook nie gehelp dat ouens soos Sir Francis Bacon voorstaanders was van beperkte opvoedkundige geleenthede nie.

Maar, as jy nou gelukkig genoeg was om jou geleerdheid te ontvang was dit hoofsaaklik gefokus op lees en skryf en nie juis wat ons vandag as wiskundige opvoeding sou beskou nie. En daardie lees en skryf vermoeëns was geskoei op die studie van klassieke tekste. Die grootste deel van ‘n skoolseuntjie se dag is bestee aan die vertaling, ontleding en memorisering van LATYNSE TEKSTE. Na jy ongeveer drie jaar in die opwindende geselskap van die heer William Lily se Latin Grammar – die standaard teks voorgeskryf deur Henry VIII se regering – deurgebring het, sou jy retoriek bestudeer en leer om opstelle in Latyn te skryf. En net sodra jy gedink het dat die lewe nie veel erger kan raak nie het jy GRIEKS begin leer!

Hierdie dubbele vreugde van twee dooie tale was natuurlik noodsaaklik om jou verdere studies in vergelykende taalstudie van die twee en oratoriese ontleding moontlik te maak.

En hoekom is dit noodsaaklik? Wel, as een van die colleges van Oxford of Cambridge hul sou verwerdig om jou te keur as een van die gelukkige vierhonderd studente wat by elk van die twee universiteite studeer het was dit as vanselfsprekend aanvaar dat jy vlot sou wees in beide tale. Aan beide universiteite is verdere studies uitsluitlik in Latyn en/of Grieks voltooi. Net die idee dat studente kontemporêre letterkunde sou bestudeer as deel van die leerplan sou tot jou sumiere verbanning gelei het! Universiteitsleerplanne was baseer op tweeledige studies. Die trivium (gramatika, dialekte en retoriek) en quadrivium (algebra, meetkunde, astronomie en musiek).

En nog was dit einde niet. (Wel, tensy jy nou ‘n gegoede getitelde jong heer was wat die universiteit bloot as afrondingskool gebruik het voor hy homself gaan aanmeld het by die Tudor hof nie.) As jy moes wérk vir ‘n lewe – in die regte, siviele administrasie of die kerk moes jy nog verder gaan.

Indien jy, byvoorbeeld, die regte wou betree moes jy na die regskole in Londen gaan oftewel die Inns of Court. Praat nou van ‘n elite gemeenskap! Hier is ekslusief voorsiening gemaak vir gentlemen en géén beurse is beskikbaar gestel vir arm studente nie. Dit laat die broederskap van Kollege, Sonop, Taaibos (en die res van die Afrika fauna op Tuks) na blote kennise lyk. Hier het manne die belangrike toegang tot die sosiale, politiese en ekonomiese netwerke verkry en die belangrike kennise en vriende van jou generasie gemaak waarsonder jy nie ver sou kon kom op jy eie nie. As jy dus ‘n arm student was wat universiteit toe gegaan het met ‘n beurs was jou kanse om ‘n suksesvolle regsberoep na te volg amper ontmoontlik.

Die ironie van die saak is natuurlik dat slegs ongeveer 15% van die Inns se studente uiteindelik die regswese as beroep beoefen het.

En die girls? Wel, met ENORME uitsondering en as jy gelukkig genoeg was om ‘n way open-minded pa soos Lady Jane Grey te hê sou jy gelukkig genoeg wees om jouself in die volgende situasie te bevind:

Her parents, the duke and duchess, with all the household…were hunting in the park. I found her in her chamber reading Plato’s dialogue Phaedo in Greek, and that with as much delight as some gentleman would read a merry tale in Boccaccio. (Roger Aschman (1570) se beskrywing van sy ontmoeting met Lady Jane Grey.)

Maar selfs Lady Jane – met haar ongelooflike invloedryke pa – sou nie toegang tot ‘n grammar skool of universiteit nie. Die feit dat sy Grieks kon lees dui daarop dat sy ‘n private tutor gehad het wat haar ten minste in drie tale leer lees het. Of sy in al drie kon skryf is egter hoogs onwaarskynlik aangesien daar van die meeste meisies verwag is, nadat hulle leer lees het, om te fokus op meer ‘nuttige’ lesse – soos om borduurwerk te doen…

Ek was mos nog altyd so effens-aspris aweregs. Selfs nou met my studies is dit weer so. Maar, het ek myself afgevra toe die teks van Chaucer se Canterbury Tales voor my ooplê, hoekom gaan jy fokus op die voor die handliggende as jy dan nou juis studeer om iets nuuts te leer? Met die gevolg dat Chaucer toe moes plek maak vir Sir Gawain.

En noudat ek die Renaissance betree gaan dit weer so wees. Alhoewel ek darem dié keer daarin gaan slaag om ‘n draai in Canterbury te maak danksy die werk van die dorp se vernaamste seun – Christopher Marlowe. 

Kit was die Kurt Cobain van sy era. En nie net omdat hy so vroeg in sy uiters suksesvolle loopbaan ‘n onnatuurlike dood gesterf het nie. Kit was ook so bietjie van ‘n rebel. In terme van poësie was hy die eerste Engelse digter wat gebruik gemaak het van die vrye versvorm, op 23 het hy Londen se teater wêreld in vervoering gehad met sy eerste produksie, Tamburlaine, en hy was die eerste dramaturg wat die Faust legende in toneelteks verwerk het.

En dan is daar natuurlik die rumours. En daar was ‘n paar van hulle. Sy joviale partytjie gewoontes, sy inhegtenisname, die ‘diens aan die Kroon’ wat vermoedelik spioenasie behels het en dan natuurlik ook sy skielike dood waaroor daar baie spekuleer word, maar bitter min feite oor beskikbaar is.

Hoe dit ookal sy, Kit was nogal gewild en gerespekteerd deur sy vriende in skrywerskringe. Nadat hy die ‘over-the-top’ landelike liefdes liriek The Passionate Shepherd to his love geskryf het, het ‘n hele paar skrywers as ‘repliek’ op die skaapwagter se versoek hul eie weergawes van die gedig geskryf. Die bekendste is seker Sir Walter Ralegh se The Nymph’s reply, maar John Donne (ja die ou wat sulke hoog heilige metafisiese gedigte geskryf het na hy Dean van St Paul’s geword het, maar voor dit self ‘n lekker seksuele innuende kon neerpen) se The Bait is ook baie humoristies.

Ek het die drie so langs mekaar probeer inpas om vergelyking te vergemaklik. Lekker lees!

Kit Marlowe’s Passionate Shepherd to his love	Sir Walter Ralegh’s Nymph’s reply	John Donne’s The Bait
Come live with me and be my love, And we will all the pleasures prove That valleys, groves, hills, and fields, Woods, or steepy mountain yields. And we will sit upon rocks, Seeing the shepherds feed their flocks, By shallow rivers to whose falls Melodious birds sing madrigals. And I will make thee beds of roses And a thousand fragrant poises, A cap of flowers, and a kirtle Embroidered all with leaves of myrtle; A gown made of the finest wool Which from our pretty lambs we pull; Fair lined slippers for the cold, With buckles of the purest gold; A belt of straw and ivy buds, With coral clasps and amber studs; And if these pleasures may thee move, Come live with me, and be my love. The shepherds’s swains shall dance and sing For thy delight each May morning: If these delights thy mind may move, Then live with me and be my love.	If all the world and love were young,    And truth in every shepherd’s tongue,    These pretty pleasures might me move To live with thee and be thy love.  Time drives the flocks from field to fold, When rivers rage and rocks grow cold; And Philomel becometh dumb;  The rest complains of cares to come.  The flowers do fade, and wanton fields  To wayward winter reckoning yields:  A honey tongue, a heart of gall,  Is fancy’s spring, but sorrow’s fall.  The gowns, thy shoes, thy beds of roses,  Thy cap, thy kirtle, and thy posies  Soon break, soon wither, soon forgotten,—  In folly ripe, in reason rotten.  Thy belt of straw and ivy buds,  Thy coral clasps and amber studs,  All these in me no means can move  To come to thee and be thy love.  But could youth last and love still breed,  Had joys no date nor age no need,  Then these delights my mind might move  To live with thee and be thy love.	COME live with me, and be my love, And we will some new pleasures prove Of golden sands, and crystal brooks, With silken lines and silver hooks. There will the river whisp’ring run Warm’d by thy eyes, more than the sun ; And there th’ enamour’d fish will stay, Begging themselves they may betray. When thou wilt swim in that live bath, Each fish, which every channel hath, Will amorously to thee swim, Gladder to catch thee, than thou him. If thou, to be so seen, be’st loth, By sun or moon, thou dark’nest both, And if myself have leave to see, I need not their light, having thee. Let others freeze with angling reeds, And cut their legs with shells and weeds, Or treacherously poor fish beset, With strangling snare, or windowy net. Let coarse bold hands from slimy nest The bedded fish in banks out-wrest ; Or curious traitors, sleeve-silk flies, Bewitch poor fishes’ wand’ring eyes. For thee, thou need’st no such deceit, For thou thyself art thine own bait : That fish, that is not catch’d thereby, Alas ! is wiser far than I.

Voor iemand ‘n hartaanval kry… hierdie is nie gebaseer op persoonlike ervaring nie.

Maar as gevolg van ‘n weird twist of fate weet ek actually iets van die onderwerp.

Tydens my verblyf in Engeland het ek mos vir ses maande UCL se mediese skool se Welfare Clinic bestuur. Die kliniek was ‘n ondersteuningsprogram vir mediese studente en het hoofsaaklik berading voorsien met betrekking tot akademiese en emosionele/psigologiese/psigiatriese sake wat studente se studies beinvloed het. 

Aangesien ek verantwoordelik was vir die versorging van die verslae gebaseer op die onderhoude met die studente het ek te doen gekry met ‘n paar vreemde dinge in daardie tyd. Onder andere ook met BDSM as gevolg van ‘n bieg-sessie wat een van die studente daar gehad het. Die inhoud van die verslag was eksplesiet en het my nogal ontstel. Soveel so dat ek self na die skryf en redigeer daarvan ‘n klankbord nodig gehad het om dié saak mee te bespreek. Gelukkig het ek ‘n goeie verhouding gehad met die proffie wat daardie spesifieke student gesien het en hy was gaaf genoeg om tyd af te staan om met my oor die saak te praat.

Alhoewel dit nie as die norm beskou word nie, word BDSM nie soseer as abnormaal beskou in Engeland nie (wel, ten minste nie in die liberale akademiese/mediese kringe nie).

Alternatief, ja; abnormaal, nee.

In sekere gevalle, so het Prof my verseker, word dit selfs as ‘n helingsproses beskou waardeur mense toegelaat word om ‘n onderdrukte behoefte uit te leef binne ‘n veilige en selfs beheerde situasie. En alhoewel BDSM as hoogs eroties beskou word hoef dit nie noodwendig tot seks te lei nie.

Die belangrikste aspek van hierdie tipe interaksie bly die feit dat daar twee mense betrokke is wat toestemming gee tot die spel, dat beide bewus is van die raamwerk of beperkinge wat daar gestel word en dat die spel ten enige tyd gestaak kan word deur die persoon wat die ondergeskikte rol vertolk.

Let tog daarop dat ek spesifiek verwys na ‘mense’ en ‘persone’. Dit sou ‘n wanpersepsie wees om te glo dat BDSM altyd deur ‘n dominante man en ondergeskikte vrou vertolk word. In die geval van die student waarmee ons te doen gehad het was dit ‘n vrou in die dominante (oftewel Dominatrix) rol. En BDSM kom ook voor met paartjies van dieselfde geslag.

Dit bly ook ten alle tye ‘n spel wat binne ‘n vasgestelde tydsraamwerk plaasvind. Wanneer daardie tyd verstreke is, of een van die deelnemers die spel doelbewus stop, kom die spel tot ‘n einde. Dit is nie deel van die deelnemers se daaglikse lewenspatroon nie, maar in die meeste gevalle ‘n tydelike en situasie-baseerde ervaring.

Nodeloos om te sê, die konsep het my aanvanklik ongelooflik ongemaklik laat voel. En ontstel. Wat tot my gesprek met Prof gelei het. Want ek kon nie verstaan hoe enigiemand hom of haarself doelbewus in so ‘n posisie sou wou of kon plaas nie.

Maar Prof het baie mooi met my gepraat en, in die proses, my aandag gevestig op ‘n paar baie belangrike aspekte van BDSM. Soos die feit dat BDSM, ten spyte van die bo-tone van waarneembare geweld, niks in gemeen het met verkragting, gesinsgeweld of aanranding nie. Inteendeel, daar was op daardie stadium nog nooit ‘n klag van verkragting/gesinsgeweld/aanranding in Engeland wat BDSM praktyke as oorsaak van aangevoer het nie. (Anders as, byvoorbeeld, geweldadige rekenaarspeletjies wat aangevoer is as rede waarom ‘n kind in Europa sy hele klas vermoor het nie.)

Alhoewel dit vir die meeste mense onverstaanbaar en onverklaarbaar is, is dit ‘n legitieme vorm van seksuêle fantasie en uitdrukking gelykstaande aan die “normale” of meer algemene seksuêle fantasieë van ‘n filmster, jou buurman/vrou, jou baas, ‘n rugbyspeler…noem maar op. Net omdat dit anders is, het Prof vir my gesê, is dit nie noodwendig sleg/verkeerd/onaanvaarbaar nie.

Dis net eenvoudig anders. Maar, as gevolg van die samelewing se vooropgestelde norme/standaarde/persepsies is dit ‘n praktyk wat die meeste mense in stilte, weggesteek en onder die dekmantel beoefen en, in daardie terme, baie soortgelyk is aan die patrone wat tot onlangs prevalent was in homoseksuêle kringe en -verhoudings. 

Die samelewing, for the most part, het die afgelope twee dekades heelwat meer toeganklik/vergwensgesind/aanvaardend van openlik gay en lesbian verhoudings geraak. Dalk, net dalk, sal ons ook binne ‘n paar dekades verlig genoeg raak om BDSM te erken vir wat dit is: ‘n alternatiewe seksuêle gedragspatroon sonder inherente geweld of minagting van die een of ander geslag.

Sy was altyd ‘n vriendin vir elke vrou.

Toe word sy ons inspirasie.

Ek vermoed dat Sarie se aansien een van die dae die hoogte gaan inskiet as een van die land se grootste vryheidsvegters van die nuwe millenium.

Vroue wat hul dae in kombuise gesluit het sal vir ‘n verandering hul voorskote kan opvou en rustig uitvind wat in ‘Die Laan’ aangaan, sonder om te worry of die rys aanbrand…pappa hou vanaand ‘n ogie oor aandete – en dis nié take-aways nie.

Seuns sal in alle eerlikheid vir hul ma’s kan verseker dat hulle wél  gereeld gesond gevoed uit hul woonstelle se kombuise stap (dit mag dalk nie die skottelgoedberg probleem oplos nie, maar ten minste word die borde nou gebruik en het die pizza-bokse verdwyn).

Ons mag dalk net ook (as ons baie gelukkig is) finaal ontslae kan raak van televisie reekse soos ‘Boer soek ‘n vrou’ of ‘Getroud met rugby’ want geen man sal ooit weer genoop voel om in die huwelik te tree ter wille van ‘n bord kos op sy tafel nie.

Is dit moontlik?

Wel, vanaf 26 Mei gaan ons vriendin die vryheidsvegter probeer om hierdie drome te verwesenlik met die eerste Sarie KOS VIR MANS!

I kid you not. Die eerste Suid-Afrikaanse kostydskrif vir mans met regte “mannekos-resepte” (whatever that may be) word in Mei-maand onder die Sarie-vaandel op die tydskrifrak geplaas.

Ek ken een man vir wie ek die nuwe Sarie KOS VIR MANS gaan koop en dit mooi opmaak in ‘n pakkie met ‘n voorskoot, houtlepel en rubberhandskoene (as jy gaan kook, SAL jy ook skoonmaak nademaal). En ek dink daar is ‘n paar ander vrouens wat ook deur hulle beste vriendin se nuutste veldtog inspireer gaan word om hulself suutjies uit die kombuis te bevry.

Manne…be afraid, be  very afraid…’n revolusie gaan een van die dae in julle kombuise plaasvind.

 

en hoe ‘n mens se spoke/demons/baggage jou kan teister.

Mozart lyk darem vreeslik in daardie scene wat hy desperaat probeer om die requiem klaar te skryf. 

Maar die man kon musiek skryf. En dié bly een van my gunstelinge
(en wat Mozart behels het ek nogal ‘n paar… ek wonder of hy groupies gehad het…)

Mozart se Koningin van die Nag se tweede aria uit Die Zauberflöte
aangebied deur die Royal Opera House met Diana Damrau as Koningin van die Nag

Die aria se regte naam is Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen en beteken die volgende:

Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen, Tod und Verzweiflung flammet um mich her! Fühlt nicht durch dich Sarastro Todesschmerzen, So bist du meine Tochter nimmermehr. Verstossen sei auf ewig, Verlassen sei auf ewig, Zertrümmert sei’n auf ewig Alle Bande der Natur Wenn nicht durch dich Sarastro wird erblassen! Hört, Rachegötter, hört der Mutter Schwur!

Hell’s vengeance boils in my heart; Death and despair, blaze around me! If Sarastro does not feel death pains because of you, Then you will be my daughter nevermore. Disowned be forever, Forsaken be forever, Shattered be forever All the bonds of nature If Sarastro is not bleached because of you! Hear, gods of vengeance, hear the mother’s oath!

Kroks, die Engelse vertaling is Wiki s’n nie myne nie 🙂

Kyk bietjie na dié een:

Hierdie is NASA se Hyperwall-2. Die wêreld se hoogste resolusie display screen.

Sewe meter wyd met ‘n kwart-biljoen pixels hardloop dié outjie se processor teen die spoed van ongeveer 300 PS3 eenhede.

Die ouens wat by die Ames navorsingsentrum werk sê hulle gebruik dit net vir ernstige navorsing en nie vir gaming nie…

Who are they kidding?

(So terloops, die blou spikkels is die melkweg en daardie funny draaikolk in die 3de skerm links bo is die Black Widow Nebula wat vir die eerste keer sigbaar geraak het danksy die beelde van die Spitzer Space Telescope wat ook verantwoordelik was vir die beeld op die foto.)

Ek vermoed die Kaap het gisteraand sy eerste winter reënbui gehad. Dit drup-drup steeds sporadies aan die ander kant van my studeerkamer venster. Die winter-weer is effens vroeg, sê diegene wat weet en al langer as ek in die Kaap woon. Al wat ek weet is dat ek my truie gisteraand – drie van verskillende diktes – een vir een studeerkamer toe gedra het.

My mind-map vir Sir Gawain se essay is so groot, daar is geen manier hoe ek al daardie idees in 1000 woorde gaan inpas nie. En hoe, betreur ek laatnag my las, kan enige prof van ‘n mens verwag om ‘n akademiese essay met slegs 1000 woorde te skryf? In die tutoriale nota word daar kwansuis aan die hand gedoen dat die woordbeperking daar is om seker te maak dat ons so concise as moontlik ons gedagtes moet weergee… Die juffrou in my vermoed dis net om hulle merklas te verlig (ek het immers al self daardie strategie gebruik).

As hulle bladsy beperkings vasgestel het sou dié kroekery om meer woorde te kon inpas dalk gewerk het:

Maar aangesien daar nou woordbeperkings is het ek ‘n ander oplossing gevind. Voet- en eindnotas. Daar staan niks in die tutoriale notas oor voet- en eindnotas nie. En ek gaan nie voor die tyd vra nie. Maar proffie wie ook al moet nie verbaas wees as my notas net solank soos my werklike essay is nie!

 

 

 

 

Okay, okay… my TWEEDE beste dan!

 

Happy cleavage day 😉

Ek weet dis verskriklik cheesy, maar vanaand dink ek weer aan daardie klassieke Anton Goosen liedjie wat Laurika Rauch so mooi gesing het: 

Die mense wat ek lief het
Kom groei op my soos mos
Daar laat ek hul na hartelus gedy
En loop ek deur die wêreld
– beskut teen die koue –

Die snoesigheid self:
Ek met my moskombersie

Ek het vanaand met een van my mees invloedryke mentors gesels. Dit nadat ons vir jare bitter min kontak met mekaar gehad het; trouens ek dink ek het laas met haar gesels terwyl ek nog in Engeland gewoon het. 

Maar tyd en afstand en swye – so het ek vantevore geleer en weereens vanaand besef – is nie van belang in sekere verhoudings en vriendskappe nie. Dis die tipe vriendskap wat soos ‘n goue draad deur ons lewens loop en selfs al verslap die bande soms kan ons mekaar steeds nader trek wanneer ons mekaar nodig het. 

Dis mense soos sy wat saam met my gesin moskombersie om my lewe vou en daar gedy. Wat selfs in hul afwesigheid teenwoordig is my lewe en my help om te roll with the punches wat die lewe soms uitdeel.

Ten spyte van die feit dat ek dié naweek fisies langs die Weskus deurgebring het, was ek – intelektueel gesproke – die meeste van die tyd vasgevang in die Middel Eeue. Die laat veertiende eeu om presies te wees in ‘n tyd toe ridders op wit perde, chivalry en heldedade nog werklik aan die orde van die dag was. Gepraat van orde – dit was ook in dié tydperk wat Edward III die Order of the Garter gestig het nadat sy pogings om ‘n Round Table in die tipiese Arthuriaanse styl nie posgevat het nie.

Die mees blywende legende om die onstaan van die orde is dié van die Countess of Salisbury wie se garter tydens ‘n danspartytjie van haar been af geglip het – ‘n vreeslike verleentheid vir enige dame van daardie tydperk. Maar die galante koning Edward III het die kousband opgetel en aan sy eie been vasgemaak met die legendariese woorde “Honi soit qui mal y pense,” (“Shamed be the person who thinks evil of it.”) wat dan ook die motto van die orde geword het.

Vanuit ou Frans (of dan Middeleeuse Frans) vertaal dit na Accursed be a cowardly and covetous heart. En dis juis dié weergawe wat die sentrale tema  van my naweek in die Middeleeue gevorm het.

Want hierdie einste inskripsie word gevind aan die einde van ‘n dokument wat tans in die Britse museum bewaar word onder die naam Cotton Nero A.x. In die omgangstaal word dit gewoonlik die Gawain-poems genoem.  Naas Chaucer se Canterbury Tales is die verhaal van Sir Gawain and the Green Knight een van die waardevolste letterkundige erfenisse van die veertiende eeu.

Geskryf in provinsiale Middelandse Anglo-Saksiese dialek (in teenstelling met die meer verstaanbare Ou Engels van Chaucer wat die basis van moderne Engels vorm) is die oorspronklike weergawe van Gawain die intellektuele speelveld van ouens soos JRR Tolkien wat die op sy dag geredigeer het. Nie dat hy dit enigsins meer verstaanbaar gemaak het vir ons gewone leke nie. Inteendeel. Ek kroek al die pad met ‘n moderne Engelse vertaling en woordelys wat woord vir woord ingevul word bo die Tolkien weergawe net sodat ek ook ‘n clue kan hê van wat aangaan.

Wat, ek vermoed, grotendeels daartoe gelei het dat ons die verhaal van Sir Gawain uit die verhale-skat van die Arthur legendes verloor het. Wat ‘n jammerte is aangesien dié verhaal eintlik geweldige waardevolle lewenslesse bevat.

Sir Gawain was ‘n Ridder van Arthur se Ronde Tafel. Daar was immers twaalf sitplekke aan dié tafel al weet die meeste van ons – danksy films soos First Knight – net van Koning Arthur en Lancelot en hul tragiese liefdesdriehoek met Guinevere. Maar Gawain was ook daar. En hy was ‘n belangrike lid van Arthur se geselskap. Nie net was hy Arthur se nefie nie, maar ook in der ware sy tweede in bevel, soos ‘n mens kan aflei van sy ere plek langs Guinevere aan die banket tafel.

En Gawain was die ridder wat Ridderlikheid verpersoonlik het. Hy was alom beroemd daarvoor dat hy, meer as enige van die ander ridders, die kode van ridderlikheid personifiseer het. Die kode van ridderlikheid (oftewel Code of Chivalry) was nie sommer net ‘n paar riglyne waarvolgens ‘n ou moes leef nie. Dit was nogal ‘n indrukwekkende lys:

1. Thou shalt believe all that the Church teaches, and shalt observe all its directions.
2. Thou shalt defend the Church.
3. Thou shalt repect all weaknesses, and shalt constitute thyself the defender of them.
4. Thou shalt love the country in the which thou wast born.
5. Thou shalt not recoil before thine enemy.
6. Thou shalt make war against the Infidel without cessation, and without mercy.
7. Thou shalt perform scrupulously thy feudal duties, if they be not contrary to the laws of God.
8. Thou shalt never lie, and shall remain faithful to thy pledged word.
9. Thou shalt be generous, and give largess to everyone.
10. Thou shalt be everywhere and always the champion of the Right and the Good against Injustice and Evil.

Nie net ‘n lang lys nie, maar ook ‘n verreikende een, met vele implisiete voorwaardes, waaraan gehoor gegee moes word. En Gawain het heelhartig geleef volgens hierdie kode. Hy was veral bekend vir sy courtesy of dan nou goeie maniere. En dis juis hierdie goeie maniere en gehoor aan die Ridders Kode wat hom op die ou einde in die moeilikheid kry in Sir Gawain and the Green Knight.

Want terwyl Gawain op ‘n soektog (quest) gaan om sy woord gestand te doen, en in die proses sy eie dood nader, word hy in die versoeking gelei (in ‘n klassieke Josef en Potifar se vrou scenario) deur die aanvallige vrou van die gasheer by wie hy die Kersgety deurbring. En alhoewel Gawain daarin slaag om haar uiters verleidelike uitnodigings tot lyflike genot te weerstaan faal hy, sonder dat hy dit aanvanklik besef, op soveel ander terreine.

Dis eers na hy sy teenstaander in die oë gestaar het en – wonder bo wonder – oorleef, wat hy uitvind dat die braafheid om ‘n vyand te ontmoet nie die werklike toets was nie (wat hy wel geslaag het) maar dat dit die toets van sy eerbaarheid en getrouheid was wat wel saak gemaak het. En die toets het hy reeds gefaal voordat hy sy gasheer se kasteel verlaat het. Maar, voeg sy teenstaander as versagting by, sy feilbaarheid was die direkte gevolg van sy oorlewingsdrang en nie as gevolg van gierigheid of leedvermaak nie.

Gawain se reaksie is eksplosief en ekstreem binne enige verwysingsraamwerk – Middeleeus of Modern. Noudat sy fatal flaw openbaar gemaak is en hy besef in hoe ‘n mate hy werklik tekort geskiet het om sy geidealiseerde leefwyse – soos verteenwoordig deur die Ridderlike Kode – na te streef en te versinnebeeld kraak Gawain homself so af dat hy weier om enige versagtende omstandighede as verskoning te aanvaar. Die held het inderwaarheid sy eie voete van klei ontdek en wankel nou as gevolg daarvan.

Dis een van die hoofredes waarom ek wens dat hierdie verhaal meer algemeen bekend was in ons hedendaagse samelewings. Want feit van die saak bly dat ons almal, ten spyte van die hoë ideale wat ons nastreef, die idee wat ons elkeen het van presies hoe ons moet leef, die reëls waarvolgens ons ons lewens rig, steeds méns bly. Feilbare mense. En ons kan tog so hard op onself wees wanneer ons nié voldoen aan die hoë standaarde wat ons aan onsself stel nie. Ons vergeet so maklik, nes Gawain, dat ons nie onaantasbaar, onfeilbaar of verhewe is bo ons eie menslikheid nie.  

En ek dink dat ons soms geneig is om, as gevolg daarvan, onsself méér te kasty as wat dringend noodsaaklik is om die lewenslesse te leer wat deur ons eie Green Knights op ons paaie gebring word…

(Ek het my bes probeer om nie te veel van die storie weg te gee nie. As jy dit wil lees hier is ‘n baie goeie moderne Engelse vertaling beskikbaar van Sir Gawain and the Green Knight.)