DroomKind wonder

Skryf die volgende sinnetjies uit totdat jou kop en maag beide ophou draai….

Ek mag nie op skoolaande saam met my maatjies speel nie.
Ek moet ten minste net soveel ure slaap as wat ek klasgee.
Speel in jou liga, speel in jou liga, speel in jou liga!

Ouch…

Dis vanaand alweer een van daardie onmoontlike aande.  Oueraand.

Kyk, die meeste van die tyd sien ‘n mens mos nooit die oulike onskuldige hardwerkende bloeidjies vir wie jy net goeie goed te sê het en wie se mammas en pappas met ‘n smile by jou tafel gaan loop nie.

Nope

Die ouers wat jy sien is altyd die met die probleem gevalletjies.  Die wat mos nooit in die klas aandag gee nie en wie se punte dit reflekteer. Die ontwrigters, die moeilikheidmakers, die outjies wat net mooi niks doen die hele tyd nie.

Nou, please explain to me… hóé op dese aarde verduidelik jy nou dié situasie aan ‘n ouer sonder om konflik te veroorsaak? Want, glo my vry, die maklikste manier om ‘n ouer se hare orent te kry is om vir hulle te vertel dat hulle kindertjies nie die engeltjies is wat hulle by die huis blyk te wees nie.  En natuurlik, aangesien die meeste van hulle onder hierdie wanindruk verkeer kom hulle nie eintlik met jou praat oor wat fout is met boetie of sussie se akademie nie.  Wat hulle eintlik wil weet is WAT IS FOUT MET DIE JUFFROU???

Dis mos my skuld dat boetie of sussie se boeke nooit in die klas is nie. Of nie uitgehaal word nie. Of dat huiswerk nie gedoen en korreksies gemerk word nie.  Of wanneer hulle aan die gesels raak terwyl ek besig is om te werk nie.

Ja juffrou, dis JOU skuld dat my arme kind onderpresteer.  Eintlik kom ek jou net vertel hoe useless jy eintlik is.

Dit verg byt op jou tande, ‘n leërskare voor jou mond en die wêreld se geduld.  En takt.  Die wêreld se takt en diplomasie.  Wat ek mos eintlik glad nie oor beskik nie.  En dan moet ek mos mak en kalm bly glimlag.

Vir twee volle ure lank!

Hou maar duim vas dat ek nie in een aand my hele loopbaan in die onderwys vernietig met een ondeurdagte ouer gesprek nie. En dat my smile sal hou… fake soos dit dalk ook mag wees.

Dit wil al hoe meer vir my lyk asof daar vir elke geslag die geleentheid gebied word om, op hul eie unieke manier ‘n romanse aan te knoop met die sogenaamde Living Dead.

Sedert  ek aan die begin van die jaar begin skool gee het, het dit duidelik geraak dat hierdie generasie ook hul eie weergawe van die Living Dead in fiksie ontdek het.  Meisies (dit is klaarblyklik ‘n girl thing) wat nie eens genoegsaam kan konsentreer om deur een kortverhaal te lees nie is vasgevang in die romantiese surrealistiese fantasie van Stephenie Meyer se Vampier Fantasie reeks. Twilight was die eerste boek in die reeks en sedertdien word hierdie boeke (ongeveer 500 bladsye per boek) verslind deur die meisies in my klasse – sommige so jonk as 14…

Ek sal, ongetwyfel, so gou as moontlik, hierdie reeks gelees moet kry – as daar nou een ding is wat onaanvaarbaar is, dan is dit ‘n Engelse juffrou wat die grootste fenomeen sedert Harry Potter ignoreer.

Elke keer wanneer ek een van hulle vang – juffrou het skerp oë! – lees uit een van die boeke uit die reeks terwyl hulle eintlik veronderstel is om te werk praat ek baie kwaai met hulle (daar is al ‘n kopie of wat gekonfiskeer tydens lesure) maar, stil-stil glimlag ek ook wanneer ek een van hierdie boeke in my hand vas hou.

It brings back memories…

My eie generasie (ons het so effens laat deel geraak van dié trend) het ook sy chrismatiese Vampier gehad wat ons in vervoering gehad het en meegevoer het tot ‘n wêreld waarin die bestaan van vampiere glad nie vergesog was nie.  Maar (so lei ek van die sinopses af van Meyer se boek) ons vampier held was glad nie so noble soos die hedendaagse een nie.  O, nee.

Hy was charismaties, gevaarlik, sjarmant, eroties en sensueel. En waarskynlik nie die mees gepaste man waarmee ‘n vyftienjarige kennis moes maak nie.  Maar, op vyftien het ek wel my eerste ontmoeting gehad met Anne Rice se Vampire Lestat…

Ek het die boek gelees lank voordat die film weergawe met Tom Cruise, Brad Pitt en Christian Slater gemaak is. (Slater se rol was, terloops, aanvanklik gevul deur River Phoenix wat kort voor verfilming as gevolg van ‘n dwelm oordosis voor die Viper Lounge oorlede is. Sy broer, Joaquin Phoenix – van Gladiator en Walk the Line faam, het die 911 – oproep gemaak.)

Teen die tyd wat die film in my tuisdorp gedraai het, het ek lankal reeds die eerste vyf boeke van die Vampire Chronicles gelees. En, ek moet erken, was ek al lankal so effens verlief op die blonde blou-oog vampier.  Ongelukkig het die film ‘n skandalige ouderdomsbeperking gehad. Ek kan nie onthou wat dit was nie, maar, feit van die saak was, ek was te jonk om die film te gaan kyk.

Ek het vir ongeveer ‘n week by my ma genag om die film saam met my te gaan kyk.  Die feit dat Anne Rice self die draaiboek geskryf het en dat die cast net te yummy vir woorde was het my sonder enige twyfel gelaat… aangesien my boek al dog-eared gelees was moes ek net eenvoudig die film ook sien. (Die dog-eared was te wyte aan die feit dat ek ritualisties elke jaar met die aankoop van die nuutste boek ook die res van die reeks moes herlees!)

Ma het egter voet by stuk gehou.  Sy is glad nie ‘n fan van vampiere of semi-Sci-fi nie.  Sy sou beslis nie die film saam met my gaan kyk nie – selfs al het Antonio Banderas ‘n cameo rol vertolk nie!

Maar soms, net soms, is daar events wat net eenvoudig té belangtik is om te mis (veral as jy ‘n tiener is). Hierdie was so ‘n geval. En vir dae het ek by ma gemoan omdat ek so graag die film wou sien.  I wore her down in the end.

Maar, ma het op een punt voet by stuk gehou… hierdie was die een film wat sy nie sou gaan kyk nie. Dus moes daar ‘n ander plan gemaak word…

Vir die eerste keer in my lewe het ek die mag van die poeierkwas en maskara ontdek.

Aangesien ek reeds die boeke gelees het, het ma geredeneer, sou daar nie juis iets in die film weergawe wees wat my kon skok nie. En of ek nou die film saam met haar of op my eie sou gaan kyk sou nie veel van ‘n verskil maak nie.  Solank as wat ons seker maak dat ek oud genoeg lyk om ‘n kaartjie te koop en by die deur in te stap sou ek okay wees.  En, gevolglik, is ma se grimeerkissie nader gesleep om my ‘oud’ genoeg te laat lyk om die ouderdomsbeperking sonder moeite te oorbrug. (Die feit dat ek al teen daardie tyd reeds my volle lengte van 1.75 plus bereik het was natuurlik nogal behulpsaam!) En so het ek op my eie Interview with a Vampire gaan kyk.

Vanaand het ek weer die DVD uit die laai gehaal.  Ek is nie seker of dit is omdat my boeke steeds by ma’le is en of dit as gevolg van die herinneringe van my eie jeug is wat deur my leerders se nuutste craze ontlont is nie. Maar dít weet ek wel:

Hul held, Edward Cullen, kan onder geen omstandighede kers vashou by my eie Lestat nie… 

Ek gaan nou krap in ‘n byenes. 

Die kommentaar op my vorige blog is net heeltemal te lekker om te ignoreer. Dankie daarvoor.

Eerstens wil ek net dit sê: Ek stem heelhartig en 100% met almal saam wat gesê het dat power-plays nie in verhoudings hoort nie. Ja. In enige verhouding is die mees belangrike ding oop en eerlike kommunikasie. Dit sorg vir ‘n wen-wen verhouding.

Die sport-analogie is dalk ook nie die beste beeld om te gebruik wanneer ‘n mens in terme van verhoudings praat nie, want dis die een ding wat nie as ‘n spel beskou moet word nie. Dit kan heeltemal te veel skade aanrig.

Maar, met dit gesê, gaan ek nou eers bietjie duiwelsadvokaat speel. En my siniese skoene se veters styf vasknoop.

Want, alhoewel ons in beginsel saamstem dat daar nie plek is vir power-plays in verhoudings nie is dit moeiliker om dit te glo wanneer ek na die wêreld rondom my kyk.  Power-plays blyk deel te wees van die daaglikse lewe.

Kyk bietjie na jou kollegas wanneer daar ‘n bevorderingspos geadverteer word. Skielik tel almal hulle woorde so bietjie meer, word antwoorde goed geformuleer en sluip daar ‘n mate van onsekerheid in die werksverhouding in. Almal kolf versigtiger, bang vir die vinnige aflewering  wat dalk net hulle paaltjies kan tref indien hulle vir ‘n oomblik hul waaksaamheid verslap.

Kinders is by uitstek spelers van die spel.  Wys my die kind wat nog nie dié spinner probeer speel het nie: Ma sê ek moet vir pa vra… of Pa sê dis okay as ma sê dis reg… Mmm hulle weet soms nie eens hulle doen dit nie, maar hulle leer al van kleins af hoe om die power-play tot hul voordeel aan te wend.

Maar, bygesê, ouers doen dit ook.  As jy nie nou… (vul in die ondbrekende woorde) dan sal jy nie… ‘n kurf-bal wat dalk die kol sal tref. Met kinders is dit natuurlik nie gewaarborg nie. Want soms sien hulle daardie bal al aankom nog voor hy die bouler se hand verlaat het en manoeuvre hulle betyds die kolf net só om daardie bal vir ‘n ses te slaan en die arme ouer (dit gebeur ook met onderwysers, hoor!) moet magteloos staan en toekyk hoe die wel geplaaste dreigement platval.

En dan, natuurlik – en nou beweeg ek op shaky ground – kom daar ook sekere situasies in verhoudings voor van as jy sal sal ek… of erger as jy nie sal ek nie. ‘n Dot-ball waarmee daar niks uitgerig kan word nie. En nes in krieket veroorsaak dit ‘n sekere mate van spanning op die baan. Want iewers moet daar dan ‘n deurbraak kom.  Slaan jy die volgende bal vir ‘n vier of verloor jy jou paaltjies?

Dit maak eintlik nie saak wat die situasie is nie. Sodra een persoon probeer om sy eie sin te kry ten spyte van of ten koste van iemand anders en berekend begin skuiwe maak raak jy betrokke in ‘n spel, of jy nou wil of nie, of jy dit besef of nie.  En dis gevaarliker om die situasie te ignoreer as om saam te speel, want ‘n opslag bal mag jou dalk net vol op die bors tref (of, as jy nie versigtig is nie in die rug… E tu Brute?) en jou permanent van die speelveld verwyder.

In ‘n huis sonder seuns en binne ‘n sportmal omgewing was dit seker onvermydelik dat my pa se dogters die basiese beginsels van rugby, krieket en gholf sou leer. Sport kyk saam met die parental unit het gesinstyd geword in ons huis. En selfs al neem ek nou al vir jare nie deel aan sport nie bly dit vir my lekker om krieket en tennis te kyk.

Deesdae is ek nogal gefassineer deur die sogenaamde power-plays in eendag krieket. Veral noudat die kolf-span ook ‘n power-play het.  Omdat hulle slegs een in ‘n kolfbeurt kry is dit iets wat met deeglike oorweging benut moet word.  As jy dit reg gebruik kan die hele spel in jou guns swaai, maar soms, soms onderskat ‘n span sy mededingers en wanneer die power-play op die verkeerde oomblik tydens die wedstryd gebruik word word die hele wedstrydplan binne vyf boulbeurte aan die oposisie ten toon gestel en dikwels aan flarde geboul.

Sommige mense doen dit ook in verhoudings.  Hulle kies die verkeerde oomblik om ‘n power-play uit te oefen en skielik lê hulle weldeurdagte planne oop en bloot ten toon gestel. In daardie oomblik is dit asof die helm en kneepads in die kleedkamer agtergelaat is en al die sensitiewe plekke blootgestel word.

Binne verhoudings is die keuse wat nou uitgevoer moet word natuurlik nie so eenvoudig as in krieket nie. Dis nie bloot ‘n kwessie van boul die kolwers aan flarde en wen die spel nie.  Daar is soveel meer wat in ag geneem moet word voordat jy die wedstrydplan verander en die hele verhouding in ‘n nuwe rigting stuur. En, moet jy jouself afvra, is dit wys om jou eie wedstryd plan te verander? Of gaan jy dalk as gevolg daarvan juis in die slaggat trap en meer verloor as gevolg daarvan?

Moet jy dan nie maar eerder hou by die aanvanklike plan, op koers bly en hoop dat die eindtelling tot almal se voordeel sal uitwerk nie?

Tot dusver het ek hierdie naweek met drie aktiwiteite afgewissel: Ek het vir ‘n lang ruk vandag voor ‘n oop skuifdeur gesit en na die reën gekyk en geluister, dit afgewissel met die lees van Oscar Wilde en, later, het ek die deur toegemaak, die stoel omgedraai en nog ‘n reeks van Sex and the City uit die versamel boks gehaal. Ja, ek besit inderdaad ‘n box-set met elke liewe episode van SATC – ‘n Kersgeskenk aan myself twee jaar gelede toe Zavvi dit teen ‘n spesiale aanbod verkoop het van £20!

En ‘n mens sou nie dink dat Oscar Wilde en Carrie Bradshaw enigiets in gemeen het nie… tensy jy die volgende twee aanhalings sou raakloop…

Always!… Women are so fond of using it. They spoil every romance by trying to make it last forever. Aldus Oscar.  En, klaarblyklik het hy geweet waarvan hy praat. En sy woorde blyk profeties te wees wanneer Carrie Bradshaw sê: I am someone who is looking for love. Real love. Ridiculous, inconvenient, consuming, can’t-live-without-each-other-love.

Mmm, dalk moet ons moderne meisies meer gereeld die classics lees… en iets daaruit leer…

The artist is the creator of beautiful things.
            To reveal art and conceal the artist is art’s aim.

…

Those who find ugly meanings in beautiful things are corrupt without being charming. This is a fault.
            Those who find beautiful meanings in beautiful things are the cultivated. For these there is hope.
            They are the elected to whom beautiful things mean only Beauty.
            There is no such thing as a moral or an immoral book. Books are well written, or badly written. That is all.

…

No artist desires to prove anything. Even things that are true can be proved.

…

No artist is ever morbid. The artist can express everything.
Thought and language are to the artist instruments of an art.
Vice and virtue are to the artist materials for an art.

…

All art is at once surface and symbol.
Those who go beneath the surface do so at their peril.
Those who read the symbol do so at their peril.
It is the spectator, and not life, that art really mirrors.

…

We can forgive a man for making a useful thing as long as he does not admire it. The only excuse for making a useless thing is that one admires it intensely.
            All art is quite useless.

Oscar Wilde, The Preface from The Picture of Dorian Gray

Nadat ek gisteraand begin krap het tussen die herinneringe van my naweek in Oxford was dit eintlik onvermydelik dat ek die een of ander tyd weer met hierdie boek in my hand sou sit.  Dis een van die handjievol wat ek terug verskeep het en op die titelblad is daar ‘n inskrywing in swart ink… Oxford Break 12 & 13 September 2008.

Onder aan die bladsy is daar ook nou ‘n voetnota in blou: Notes: 25 April 2009.

Ek probeer altyd ‘n ander kleur pen gebruik om notas te maak wanneer ek boeke herlees.  Ek is mos een van die ewige scribblers in boeke. En ek hou daarvan om onderskeid te kan tref en tred te hou met my veranderende gedagtes, of nuwe dinge wat ek in ‘n teks raaklees.

Vandag kon ek egter nog nie veel verder as die Preface van hierdie boek gelees kom nie.  Eie aan sy aard, en tipies Oscar Wilde, is hierdie voorwoord gevul met soveel kontrasterende, weersprekende, oorrompelende gedagtes dat dit soms vir my baie moeilik is om my gedagtes wat voortspruit uit sy woorde vas te kan vang.  Eintlik moet ‘n mens hulle nie as ‘n geheel probeer verstaan nie.  Hierdie maxims moet dalk een-een verteer en oordink word. En dis ook maar goed dat die uitgewer dit goed geag het om heelwat wit spasie op daardie bladsye te laat… ek het heelwat spasie nodig om my gedagtes wat hieruit voortspruit te kan orden.

Maar, dit sal ek wel sê… Ek vermoed dat Oscar aspris (en dalk met sy tong so effens in sy kies) hierdie voorwoord geskryf het.  En hy het gewéét dat daar lesers, nes ek, gaan wees wat hul bes gaan probeer om sy woorde uitmekaar te trek en te ontleed.  Hy waarsku dan duidelik in die voorwoord:
Those who go beneath the surface do so at their peril.
Those who read the symbol do so at their peril.   

Well, at my peril sal dit dan maar wees… Want krap, gaan ek krap… en dink en wonder en gevolgtrekkinge sal ek maak… want dis immers nou eens hoe ek is.

En, ek vermoed, as Oscar – waar hy homself ookal deesdae mag bevind – my per ongeluk vandag sou raaksien met hierdie blou pen slaggereed bo sy teks, sou hy glimlag, sy kop skud en vir homself sê… Congratulations old boy, you’ve befuddled another one…

Destyds, toe ek so gesukkel het om my bokse oop te maak, het iemand – ek dink dit was Leon – op my blog kommentaar gelewer en gesê dat ek die bokse sou kon oopmaak wanneer die tyd daarvoor reg is. Gedurende die afgelope maand het die bokse se deksels een vir een gelig.

Vanaand is een van daardie herinneringe vir die eerste maal aan my lyf gehang. 

Die vensters in my studeerkamer staan albei wawyd oop…andersins is dit nie koud genoeg om hierdie herinnering te dra nie.  En om my nek hang daar ‘n serp in die universiteitskleure van Oxford. Dieselfde serp wat ek laat een middag in The Eagle and Child van ‘n junior Don van Magdalene se nek af geflirt het. Skaamteloos, ja ek is ten volle bewus daarvan. Veral as ‘n mens in ag neem dat ek daardie einste serp in die universiteit se amptelike souvenier winkel kon koop.  Maar, daar is iets aan die aura van hierdie serp wat dit spesiaal maak. Nie net die herinneringe van die laat middag kuier in die pub nie, maar ook die feit dat dit eens op ‘n tyd behoort het aan ‘n dosent aan hierdie einste universiteit waar ek daardie naweek gekuier het verleen daaraan ‘n tikkie glamour wat nie andersins moontlik sou wees nie.

Dit is een van daardie vae drome wat ek vir baie jare gekoester het. ‘n Versugting eerder as ‘n droom as ek eerlik moet wees daaromtrent. Wat ‘n wonderlike belewenis sou dit nie wees om die geleentheid te kon hê om Engels aan Oxford te studeer nie? Maar, in die relatiewe klein stad waarin ek groot geword het was Rhodes beurse nie eens iets waarvan ons geweet het nie. En alhoewel ek steeds oneindig dankbaar is dat my studentedae presies was wat dit was, het ek tydens my naweek in Oxford gereeld gewonder hoe dit sou wees om die geleentheid te kon hê om juis daar te kon studeer.

Pandora se boks is nou oopgeslaan…die herinneringe van daardie naweek dryf deur my gedagtes. Wat ‘n wonderlike, besonder spesiale naweek was dit nie gewees nie.  Drie dae waarin ek doelloos deur die strate van hierdie ou universiteitstad gedwaal het. En een van die dae was ‘n College ope-dag waartydens die meeste van die 39 Colleges hul deure oopgemaak het vir die publiek om as buitestaanders ‘n klein stukkie van hierdie ryk historiese instansie eerstehands te mag beleef.

Gedurende my reise na die verskillende stede en dorpe in Engeland het ek altyd doelbewus my leesstof gekies om by die toerplan te pas.  Daardie September naweek het ek Oscar Wilde se The Picture of Dorian Gray gelees.  En, in my reisjoernaal, is die volgende aanhaling uit die boek neergeskryf:

…Oxford (,) had kept the background for romance,
and, to the true romantic, background was everything,
or almost everything.

Ten spyte van die koue, die reën en die wind kon ek verstaan hoekom Wilde – natuurlik een van die universiteit se mees berugte studente (hy het, terloops, nooit sy studies voltooi nie) – deur dié dorp geïnspireer kon word om hierdie woorde te skryf. Geen ander plek kon dit inspireer nie. Want daar is iets aan hierdie plek, iets wat jy aan jou lyf voel en met elke asemteug in jou lyf intrek, wat met moeite verduidelik kan word.

Ek het daardie naweek in  St Hugh’s College gebly. As ek dan nooit aan Oxford sou kon studeer nie sou ek ten minste vir één naweek van my lewe ‘n inwoner van een van die colleges wees. En St Hugh’s het ten spyte van sy relatiewe jeug ‘n vername geskiedenis gehad – Elizabeth Wordsworth het die college gesit en sy was die klein-niggie van die digter William Wordsworth. Tydens my verblyf in St Hugh’s het ek die volgende inskrywing in my reisjoernaal gemaak:

Daar is ‘n paar universele waarhede wat ek in Ocford geleer het dié naweek: Dit maak nie saak hoe oud die college is, hoe glamorous die geskiedenis is nie; op die ou einde bly ‘n koshuiskamer maar net dit – ‘n koshuiskamer. Party dalk effens groter as die waaraan ek gewoond is en die beddens is dalk van ‘n beter kwaliteit as die waarop ek geslaap het, maar ‘n leë koshuis kamer bly ‘n beknopte ruimte met min karakter en geen identiteit behalwe dit wat die bewoner daaraan verleen nie.

En met al die boekrakke wat daar geïnstalleer is, is die boodskap baie duidelik dat daar van jou verwag word om GEWELDIG hard te werk.

In direkte kontras staan die magdom pubs, reataurante en ander watergate in die dorp wat, soos in enige ander studente dorp, die jong akademici wil weglok van hul verantwoordelikhede en verpligtinge om te waddle in die pret en plesier van ‘n 30 000 studente sterk partytjie.

Maar dit is, ongelukkig – of so vermoed ek – amper die somtotaal van ooreenkomste wat Oxford deel met die ander studente dorpe wat ek ken.

Dit is seker onvermydelik wanneer jy in ag neem dat die dorp amper ‘n duisend jaar oud is en die universiteit vir amper 800 jaar al daarvan deel is.

Die argitektuur – Gothic, Elizabethan, Victorian – is ‘n fundamentele, statige monument van die ontwikelling van die wêreld beroemde akademiese instansie. En elkeen vna die 39 Colleges het ‘n unieke karkater, tradisies, geskiedenis en kulteer wat elkeen van hulle in eie reg ‘n trotse monument en toeriste attraksie maak.

Maar, in teenstelling met die gemiddelde Middeleeuse of Renaisssance monument, is hierdie geboue nie bloot museums met dooie artefakte en lewelose geskrifte nie. Dit bruis met lewe en werksaamhede en aktiwiteite van ‘n elite jeug wat inderdaad daar gevorm en opgevoed (so hoop ons!) word. Dis hierdie jeugdigheid wat vemeng met die beleë aura van die dorp en die universiteit wat van Oxford ‘n besondere belewenis maak.

Dis meer as net ‘n akademiese leerskool. Dis ‘n leerskool vir ‘n leeftyd waar jy nie anders kan as om deel te word van die bewustheid dat mense – alle mense – ‘n invloed kan en moet hê op die wêreld nie. Hier waar van die wêreld se mees invloedryke, vereerde en beroemdste politici, kunstenaars, filosowe en litterati sy aan sy deur die eeue heen opgevoed en voortgegaan het om ‘n wêreld te help bou waaraan ons elkeen deel het kan jy nie anders as om nietig te voel en terselfde tyd bewus te wees van die geweldige geleenthede wat bestaan vir enigeen om sy drome te verwesenlik nie.

Dis ‘n inspirasie, ‘n bevestiging van die mens se vermoeëns en ‘n oproep tot elkeen om voluit te lewe en werklik te lééf eerder as om bloot te bestaan.

En nou, noudat ek weereens my eie woorde herlees het, weer oor my vingers voel vloei het, is dit asof dit meer as net ‘n onthou is. Dis ‘n bevestiging van iets wat ek eintlik wéét, maar op hierdie oomblik in my lewe nodig gehad het om weer te onthou, sodat ek met oop oë heelhartig sal spring en sal leef en nie net bloot sal bestaan nie….

Ek het op skool ‘n vriendin gehad. Baie, baie blink ster aan die akademiese en musikale firmament van die skool. ‘n Belese en berese jong dame wat nie net talentvol was nie, maar oulik ook.

Op universiteit het sy uitgeblink, het met gemak haar nagraadse kwalifikasies voltooi met die hoogste lof en selfs ‘n pos by die universiteit losgeslaan.  Daarbenewens het sy ook in haar vrye tyd – weet nie waar het sy dit gekry nie – ‘n musiekakademie by haar huis gehad.

Toe raak hierdie vrou verlief en kom tot trou…

En skielik is dit asof hierdie persoon wat ek geken het saam met die witrok (of tydens die wittebrood) iewers in ‘n kas gestop is. Die musiek akademie – poef! Die pos by die universiteit – poef! Alles verdwyn soos mis voor die son en hierdie blink sterretjie verskiet en word ‘n huisvrou. 

Kyk, ek weet mos hoe hierdie dame se ratwerk rol. Dat sy hiper perfeksionisties is in alles wat sy aanpak. Dus verbaas dit my nie dat sy haar met meelewing en ten volle inleef in hierdie nuwe rol nie.  Maar, in die proses het sy klaarblyklik ontaard in ‘n Stepford Wife (ek sweer sy dra nog ‘n valletjies voorskoot ook). 

Ek is jammer, maar ek kan dit nie meer hanteer om haar FB status te lees nie.  Geen mens in hierdie wêreld kan moontlik soveel vreugde put uit stof, kreukels, vuil borde, los some en verlepte blomme nie! Dis onnatuurlik! Maar nie vir my Stepford vriendin nie. O nee… Sy vind die grootste ondenkbare vreugde in al hierdie beuselagtighede en MOET dit eenvoudig net met ons deel.

Soos LieweLettie sou sê: Ek kots so bietjie-bietjies in my mond. Wat het van daardie skerp, kreatiewe brein geword? Die sin vir humour? Die akademiese ambisies? POEF?!

 Ek hoop van harte sy raak gou verveeld met hierdie speletjie van gelukkige huisvrou en leer dan iets doen soos blommerangskik, kaasmaak, vrugte inlê of net IETS wat ten minste ‘n beter FB update sal oplewer as “I am so blessed to be darning my husband’s socks!”

I mean, really, give me a break!

Ek het groot geword met weerlig en donderweer.  Laat somer middae, nadat die hitte die hele dag gebou en gegroei het; die blomkoolwolke donkergrys teen mekaar begin skuur het en die eerste roggeling van die donder oor die vlaktes duskant die Karoo sy stem dik gemaak het.

En dan, gewoonlik hier teen vieruur se kant, wanneer die hitte sy piek bereik en wasemrig teen jou vel uitslaan, net wanneer jy dink dat jy nie meer kans sien vir die bouende drukkende hitte nie en jy hoopvol na die blou-grys wolk massas staar crescendo die natuur… Klief helder goue strale deur die lug en begin die wolke hul debat. Die voorspel tot die lafenis.

Skielik breek die hemel self in stukke, kerf die weerlig die wolke in twee en uit die wolke se wonde stroom die druppels streperig…meegevoer deur gravitasie en met die aanmoediging van donderweer en weerlig jaag die druppels resies na die rooi grond van die barre aarde, so kenmerklik  van Griekwaland-Wes.

Vir jare het ek tydens hierdie simfonie konsert van die hemel die gordyne van my kamer wyd oop getrek. Veilig beskut agter groot glas panele het ek die konsert beskou, verwonderd gestaar na die bekende en welkome verskynsel in ‘n gebied waar reën nie net ‘n lafenis was nie, maar dikwels ook ‘n genade gawe…

Op die Hoëveld was dié konsert ook geen vreemde verskynsel nie. Die somers in Pretoria was dikwels gekenmerk deur hierdie blitsbesoeke van donker namiddae wat met goud deurklief is. En daar het die patroon homself herhaal… Vensters oopgetrek, sit op die vloer, aanskou die mag van die natuur wanneer ons sensitiewe wesentjies veilig agter glas beskut die elemente van ons lywe geweer het.

Die afgelope paar jaar het ek dit gemis. Sagte, deurdringende aanhoudende plotseling van geluidlose druppels gaan maklik ongesiens verby terwyl jy in groot geboue agter rekenaarskerms skuil. Al wanneer jy bewus raak van die feit dat die natuur konsert hou is wanneer jy tussen die werkplek, blyplek en tube-stasie heen beweeg – sambreel met ervare hand teen die regte hoek gedraai om nie die argwaan van die meegaande wind in omgedopte suile en nat krae te beleef nie.

Klaarblyklik het die Kapenaars ‘n soortgelyke houding teenoor die reën. Hulle verwag ‘n steurlose oorskakeling tussen son, wolke en reën. Sonder drama of ligskoue. Go with the flow. Nes die algemene lewensbeskouing van die stad blyk te wees. (Ek weet, ek veralgemeen alweer.)

Tot op ‘n dag soos vandag. Wanneer wolke spoedig, dreigend versamel op die kim en oor die stad begin rol. Goud onverwags deur die hemel klief en onbekende klanke roggel en steun.  Skielik heers daar ‘n aura van verwardheid in die personeelkamer. ‘n Onsekerheid oor wat nou eintlik die gepaste reaksie moet wees teenoor hierdie vreemde gas wat hom skielik tuis maak in hul midde…

Hardloop jy so vinnig as moontlik na jou motor, hoop dat weerlig jou nie in die proses sal tref nie en jaag huis toe om veilig tussen jou eie vier mure van die vreemdeling te ontsnap? Of bly jy waar jy is en wag vir die storm om uit te woed, vir water om af te loop tot sagvloeiende rivulette voordat jy die beskermende veiligheid van die skool verlaat en huiswaarts keer?

Dit hang af van waar jy groot geword het…

Vandag kon jy herkoms aflei uit die aksies van my mede personeellede. Diegene wat die voorreg gehad het om met die drama en geweld van die natuur groot te word – hetsy in die Vrystaat, op die Hoëveld of in die Karoo en sy grensgebiede – het hierdie rare verskynsel soos ‘n ou vriend tegemoed geloop.

Sonder haas – durf ek dit sê? – teen ‘n stadiger pas as gewoonlik, het hulle die reën en blitse en lawaai teen hul lywe laat vas loop. Teen eie pas, in pas met die wonder wat hul herinner aan plekke wat ver weg is; herinneringe wat net soms afgestof mag word hier aan die voet van die berg omvou in die wingerdblare.

En ek? Ek het ‘n ou ou vriend gegroet. Stil gaan staan en my gesig na die hemel gelig – ander mense het waarskynlik gedink ek het my kop verloor – en die druppels, die geruis en die flitse helder lig oor my voel stroom.

Dit was asof die somer donderstorms van my jeug my welkom geheet het…