Naklanke

 

Die stuiptrekkings van die jaar, die babbelaas van Krismis wat jou gedagtes soos muggies laat dwarrel. Bring dit tot ruste met die Fleet Foxes.

Ek het op hulle afgekom via 1001 Albums You Must Hear Before You Die. Ek moes eenvoudig iets kry my wat my sou genees van die verslawing aan die musiek van Richard Hawley wat my voor Krismis getref het.

Die Fleet Foxes kom van Seattle en is gebou rondom Robin Pecknold en Skyler Skjelset. Te oordeel na die musici wat hulle beïnvloed het, is hulle mense met onberispelike smaak: Bob Dylan, Hank Williams, Neil Young, Brian Wilson en Roy Harper.

Hul eponieme debuutplaat het ‘n sterk natuurbewustheid. Onbewustelik het hulle in daardie rigting beweeg, sê hulle. Hul musiek is volgens hulle “baroque harmonic pop jams” – wat ‘n ander manier is om te sê dat hulle geweldig baie tyd aan die oefen en verfyning van hul musiek bestee. Mens merk dit onmiddelik in die sang en die struktuur van die liedjies.

Hulle het darem ook ‘n humorsin. “Daar moet ‘n paar vals note wees, en die kitaarspelers moet hier en daar foute maak,” aldus Pecknold.

Terwyl ons gewoond raak aan die debuutplaat, is daar die vooruitsig van ‘n nuwe album binne die volgende paar maande – en dis volgens die groep een wat geïnspireer is deur Roy Harper se Stormcock.

Nou moet hulle nog net Gene Clark en Steely Dan ontdek dan loop hulle wat my betref op water.

Mens raak nooit té oud om goeie kunstenaars te bewonder nie. Met Richard Hawley, kitaarspeler van die nou onaktiewe Pulp, is sy solo-plate ‘n aangename herontmoeting. En in die geval van Truelove’s Gutter is dit die grootste musiekplesier wat ek in ‘n baie lang tyd gehad het.

Die album is al in September 2009 uitgereik. Dit is ‘n meesterstuk, wat meer kan ek sê. Dit is só slim aanmekaargesit – in effek ‘n suite bestaande uit agt onderdele – dat mens soms net kan sit en jou kop skud. Hy speel met melodië wat mekaar eggo, musikale frases in verskeie liedjies wat mekaar koggel. Hy is wel ter tale, maar nie verhewe bo die parodieer van liefdesliedjies van die moon-in-June-soort nie.

Volgens Hawley kom die album uit ‘n baie donker tyd in sy lewe, en te oordeel na die lirieke gaan dit oor drankmisbruik, huweliksnood, kinders, minnaars, sulke dinge.

Ja, baie mense het al musiek oor sulke dinge gemaak. Die verskil is Richard Hawley se bariton-stem, en die manier waarop hy ons tyd se oorspronklikste crooner is. Truelove’s Gutter is ‘n somber plaat, maar soos mens met groot musiek vind, is dit die lekkerste bittersoet stemming.

Net vir die rekord: Haley is 43, getroud met twee kinders, en hy werk gereeld met ander kunstenaars en groepe saam – Jarvis Crocker en Elbow om ‘n paar te noem. Een van die snitte op hierdie album, “Tonight the Streets are Ours” is te hoor in die klankbaan van die rolprent Exit through the gift shop.

Hawley speel al van die ouderdom van 14 af n rock-groepe. Albei sy ouers is professionele musici. Sy pa, wat al saam met John Lee Hooker gespeel het, het Hawley leer kitaar speel. Een van die eienskappe wat hom in sy Pulp-jare bekend gemaak het, was sy liefde vir ongewone instrumente. Op Truelove’s Gutter moet mens veral na “Don’t you cry” luister. Die “nuwe” instrumente wat daarop debuteer is die crystal baschet, die glas-bekfluitjie en ‘n instrument genaamd waterphone. Hulle is te hoor op die vieogreep hierby, maar nie goed te sien nie.

Don van Vliet, beter bekend as Captain Beefheart, is Vrydag in die ouderdom van 69 in Noord-Kalifornië oorlede aan komplikasies wat ingetree het weens veelvoudige sklerose. Van Vliet het na skool aanvanklik stofsuiers van deur tot deur verkoop, maar danksy die ingryp van Frank Zappa het hy sy unieke vermenging van blues-, rock-, en jazz-style op plaat verewig. Sy lirieke het die vorm aangeneem van avant-garde digkuns. Om te sê dat sy musiek uniek was, is om dit ligkens te stel. Van Vliet het na sy uittrede uit musiek hom voltyds toegespits op sy loopbaan as skilder.

Ek sal later oor ‘n paar van sy albums skryf, maar vir eers is hier ‘n paar grepe uit verskillende tye van sy loopbaan.

 

Josef Stalin, Mao Tse-Tung, dagga, shrooms, LSD, blues en rock-musiek. ‘n Giftige hutspot, maar alles kom uiteindelik byeen. Electric Music for the Mind and Body is een van die sleutelstukke in die groot Somer van Liefde van 1967- ‘n feit wat mens met ‘n gevoel vir ironie moet benader. Joe McDonald was ‘n politieke aktivis en sy visier was nie net ingestel op psigedeliese bevryding nie.

Die kern van die groep was Joe McDonald en Barry Melton, albei hoofsangers en kitaarspelers in die groep. Die groep self het ontwikkel uit McDonald en Melton se aktivisme – albei was deel van die anti-Viëtnamoorlog beweging wat in 1965 ontstaan het. Hulle het lede vir die groep gewerf namate hulle gevoel het hulle moet ‘n groter klank projekteer by die protesbyeenkomste.

Hul naam verwys tegelyk na Josef Stalin (“Country Joe”) en Mao Tse-Tung se spreuk dat ‘n ware revolusionêr deur die werkersklas beweeg soos ‘n vis deur water. Melton se bynaam binne die groep was dan ook The Fish.

Electric Music for the Mind and Body is die album waarmee hulle as groep gedebuteer het in 1967. Dit is baie opvallend dat die politieke inhoud in daardie stadium tweede gekom het ná die dwelmbelewenis. Bob Dylan het op ‘n keer gesê dat die enigste groepe waarvan hy weet wat gerook konsert kon hou, die Grateful Dead en Country Joe and the Fish was.

Sommige van die snitte op die album, soos “Section 43” en “Bass Strings”, was skynbaar iets besonders om te hoor in konserte vanweë die musici se verwronge tydsperspektiewe. Op YouTube waarsku iemand juis dat mens nie LSD met “Bass Strings” moet kombineer nie.

Vandag, met die aktivisme van die sestigs wat vergete is, en die nuwigheid van LSD wat nie juis meer imponeer nie, vind ek soms dat die liedjies effens koddig is. Die weergawe van “Not So Sweet Martha Lorraine” (hieronder), wat afgeneem is by die Monterey-fees in 1967, hang nie lekker saam as lied nie, en die melodie, wat opvallend op die plaat was, het hier effens verdwaal.

Dit is nietemin die moeite werd om behoorlik te beluister. Dit bevat liefdesverklarings, as mens dit só durf noem, aan Janis Joplin (“Janis”) en Grace Slick (“Grace”), asook klassiek-geworde psigedelia soos “Flying High”, “Porpiose Mouth”, “Sad and Lonely Times” en “The Masked Marauder”.

Folk-musiek is terug, en op ‘n groot manier. Op sowel die tydskrif Q as die musiekkoerant NME se Top Albums van 2010-lyste figureer Laura Marling se I Speak Because I Can onder die eerste tien, terwyl John Grant se Queen of Denmark op hierdie twee lyste asook dié van Mojo baie goed vaar. En dis in essensie folk-musiek soos vanouds.

Mens kry soms die gevoel dat die Britse publiek elke paar jaar soek na ‘n nuwe jong English rose wat almal kan ontroer met haar bleek voorkoms en emosioneel ryk geskakeerde musiek. Meeste van hulle registreer in die internasionale bewussyn, en sommige goeies raak al te gou vergete – kyk maar na Virginia Astley.

Dit lyk egter of Marling, wat haar groot deurbraak maak met I Speak Because I Can, haar tweede album, tot ‘n groter kunstenaar sal groei as Astley, wat helaas tevrede moet wees met kultusfiguur-status.

Marley het haar debuut in 2008 gemaak met Alas, I Cannot Swim.  In daardie selfde jaar was sy nog te hoor op Noah and the Whale se debuutplaat, Peaceful, The World Lays Me Down. Haar verbindtenis met dié groep het geëindig tesame met haar verhouding met hul hoofsanger, Charlie Fink. (Wat ‘n van!)

Volgens Marling, wat aanstaande jaar op 1 Februarie mondig word, wou sy met I Speak Because I Can liedjies sing wat handel oor die verantwoordelikheid verbonde aan vrou-wees.

Ek vind haar musiek baie aangenaam op die oor, en haar lirieke spreek van ‘n volwassenheid en insig wat mens gewoonlik assosieer met kunstenaars wat al by die herfstyd van hul loopbane trek.

Volgende jaar ontdek sy iemand wat sy kitaar elektronies laat loei, en is die folk-droom vergete.

 

Die liedjie “Song to the Siren” is waarskynlik die betowerende hoogtepunt van wyle Tim Buckley se loopbaan.  Dit is deur die jare met ‘n wisselende mate van sukses deur baie kunstenaars opgeneem. Ek het die bestes daarvan probeer opspoor, en plaas hulle hieronder. Laat weet gerus as jy iets ewe besonders in die hande kry.

This Mortal Coil se weergawe word deur Elizabeth Fraser gesing. Die Czars se sanger is John Grant, wie se Queen of Denmark ek vantevore bespreek het. John Frusciante het op sy dag vir die Red Hot Chili Peppers kitaar gespeel. Robert Plant se weergawe daarvan kan op die album Dreamland gevind word.

 

Die grootste geluk wat ‘n musikant kan tref is om met jou debuutplaat dadelik aanvaar te word as ‘n Groot Gees.

Met die uitreiking vroeër vanjaar van John Grant se solo-debuut, Queen of Denmark, het die resensente omtrent op aandag gespring. “Instant Classic!” het die Britse tydskrif Mojo dit uitbasuin.

Mojo is nie ver van verkeerd nie.

Grant was op sy dag hoofsanger van die groep The Czars. Nadat hy dié groep verlaat het, was hy ‘n ruk lank kelner in ‘n restaurant voordat die folk-rock groep Midlake hom opgespoor het en omgepraat het om ‘n CD saam met hulle te maak.

Hy skryf die liedjies en neem die leisels, hulle ondersteun hom. Dít is dan hoe Queen of Denmark gebeur het.

Soos ‘n mens van een van die snitte, “Sigourney Weaver” kan aflei, het Grant ‘n taamlik traumatiese jeug in Colorado deurgebring. Hy het van vroeg af geweet hy is gay, en Colorado is ‘n moeilike staat om so-iets van jonks af uit te leef sonder om taamlik gereeld fisieke afranselings deur te maak.

Die meeste van sy liedjies sou beskryf kon word as bittersoet-liefdesliedjies, maar dit is ‘n etiket wat werklik misleidend sou wees. Grant het die gawe om met oënskynlik eenvoudige lirieke baie diep in die gevoelens van gewone mense te delf.

Die liedjies spreek mens aan danksy die sterk laag emosionaliteit daarin. Omdat hy kan delf in sy ondervindings deur die jare (probleme met dwelms, onder meer), boei sy liedjies oor onmoontlike liefdesverhoudings, en die toevlug wat mens vind in vlietende verhoudings.

Die musiek self is dikwels asembenemend mooi. Dit komplementeer én kontrasteer dikwels met die emosies wat deur die lirieke uitgedra word. Jy hoef net na “Where Dreams Go To Die” te luister om te weet hoekom Queen of enmark as Instant Classic beskou word.

En net wanneer mens begin wonder of soveel somberheid en hartseer nodig is, wissel Grant dinge af met baie aweregse humor: “Chicken Bones”.

Kyk na die videogrepe hieronder, en gaan soek dan op die Internet na Queen of Denmark. Jy sal dit wil besit.