Naklanke

 

As mens kon ryk word uit koppigheid, sou Gerry Rafferty skatryk gewees het.  Hy was loshande een van die beste Britse liriekskrywers van die sewentigs en tagtigs. Twee van sy liedjies, “Stuck in the Middle with You” (as lid van Stealers Wheel) en “Baker Street”, word beskou as onder die top 100 liedjies wat tussen 1961 en 1999 gekomponeer is.

En tog het Rafferty nooit die glorie en roem verwerf wat ander mindere siele wel verwerf het nie. Hy woon deesdae in Toskane, uitgedroog na ‘n lewenslange stryd met die bottel. Hy het ‘n hekel aan konserte, en tree selde op om sy CDs te promoveer.

Trouens, die drie groot albums wat hy tussen 1980 en 1988 gemaak het (Snakes and Ladders van 1980, Sleepwalking van 1982 en North and South van 1988) het almal sonder ophef gesink weens sy weiering om met sy platemaatskappy saam te werk en met konserte reklame vir die plate te maak.

As mens die lirieke van “Stuck in the Middle with You” goed beluister, bly Rafferty se haat vir die amptenary by platemaatskappye jou by. Geen wonder nie dat hy gesukkel het om sy musiek internasionale rykwydte te gee nie.

Sleepwalking is nou al jare lank een van my gunsteling CDs. Enersyds miskien omdat Rafferty skielik meer van klawerborde as van kitare gebruik gemaak het, andersyds omdat die liedjies se lirieke so skitterend is. Mense sê altyd Leonard Cohen het vir hulle soveel in tye van depressie beteken – ek wonder wat hulle van Sleepwalking sou maak.

Nie dat dit teneerdrukend is nie. Dit is net een van daardie albums waar elke liedjie ‘n mens leer hoe om beter bestek van jou eie lewe te neem. “The Right Moment” veral het onvergeetlike reëls. “On the Way” neem dieselfde tema verder: Mens moet soms toegee dat jy ‘n meester is van uitstel, altyd uitstel … Die aardigheid van die lewe is nie die ongemak en ongerief wat ander mense en liefde bring nie, maar wel jou mikpunte wat immer onbereik bly, weens jou eie luiheid.

Soek dié album gerus op die internet. Dit is een wat deel word van mens se lewe, sodra jy dit gehoor het, ‘n getroue klankvriend in nerveuse tye.

 

Blindehond Wessels speel afgelope naweek vir my ‘n liedjie deur ‘n jongeling wat, seg hy, die nuwe Woody Guthrie genoem word. Ene Pete Molinari. Ek het my ore gespits, maar toe hardloop ‘n bottel baie gangbare rooi voor ons verby en die musiek raak vergete.

Toe soek ek gister op die Internet na Molinari se musiek, en kry tussen MP3Sale.com en eMusic.com al twee en ‘n halwe albums wat Molinari tot dusver uitgereik het. En hoe meer ek luister, hoe meer besef ek dat Blindehond Wessels eintlik ‘n baie vreemde manier van onderbeklemtoning het.

Ek’s versot op Molinari. Hy’t ‘n eienaardige soort skril stem en dit is deurentyd opvallend dat hy ‘n baie groot bewondering het vir die musiek van Guthrie, Hank Williams, Johnny Cash en Bob Dylan. Ek het my verbeel ek hoor selfs ‘n slag ‘n Beatles-liefde deurskemer.

Die vreemde ding is dat dit mens nie pla nie. Dis asof jy weet dat hierdie die aangenaamste groeipyne is wat die luisterpubliek nog ooit moes verduur.

Molinari, wat afkomstig is van Chatham, net duskant Canterbury in Kent, Engeland, is van Italiaanse afkoms, maar die gevoel wat uit sy musiek straal is dié van ‘n weggooikinnertjie in New York City wat met sy musiek liggaam en siel bymekaar moet hou. Dit klink só bekend. Is dit nie hoe Bob Dylan en Steve Forbert hul eie mitologië begin skep het nie? Molinari gee ook geen inligting oor sy ouderdom nie, en sê net dat hy uit ‘n baie groot familie kom.

Molinari se eerste volwaardige CD was Walking Off the Map (2006) en in 2008 het gevolg A Virtual Landslide. Daarna het hy die pas markeer met  ‘n EP (Extended Play), Today Tomorrow and Forever (2009) wat in Nashville opgeneem is met The Jordanaires (Elvis Presley se ou begeleiers) aan sy sy.

Die videogrepe hieronder is “Love Lies Bleeding” (Walking Off the Map), “Sweet Louise” en “I Came out of the Wilderness” (A Virtual Landslide) en “One Stolen Moment” (Today Tomorrow Forever).

‘n Blink toekoms word voorspel!

 

Enkele weke gelede, toe ek oor John Martyn se “Solid Air” geskryf het, het ek genoem dat dié liedjie oor Nick Drake handel. Drake se musiek, as jy dit nog nie ken nie, is een van die groot plesiere wat mens jouself kan aandoen.

Hy kom van dieselfde skool van sanger-komponiste as Leonard Cohen. Waar Cohen aan sy teneergedruktheid en lewensangs probeer woorde gee, en dit met sjarme en heimwee doen, staan Drake s’n eerder in die teken van iemand wat daarvan probeer ontsnap, maar net daarin slaag om die spore van die beklemming dieper af te druk op sy musiek.

Drake se geskiedenis sorg natuurlik ook dat hy ‘n amper romanties bekoorlike figuur word. Hy is op 19 Junie 1948 gebore, en is op 25 November 1974 aan ‘n oordosis kalmeerpille oorlede. Hy had die geluk om Joe Boyd, produksieleier van die Incredible String Band se beste musiek, as bestuurder te hê. Boyd het sy genialiteit raakgesien en hom alle vryheid gegun.

Drake was ‘n baie puntenerige kitaarspeler – in navolging van Roy Harper het hy een van die groot pioniers van alternatiewe snaar-instellings geword. Hy was ook ‘n baie bedrewe pianis, klarinetis en saxofoonblaser. Dit is daarom geen verrassing om te hoor hoe hy vir meeste van hierdie instrumente plek gevind het in sy komposisies nie.

Drake had groot bewondering vir twee digters – William Blake en William Butler Yeats. Dit sal ‘n groot intellektuele sprong verg om aan te toon presies waar dié twee se invloed die sterkste geld. Wat mens wel agterkom, is dat Drake lief is vir die gebruik van simboliek en terugkerende temas uit die natuur en seisoene, terwyl Yeats se kenmerkende beheersing van ritme en metrum om die welluidende frase groter trefkrag te gee, ook by Drake teenwoordig is.

Drake het net drie albums in sy eie leeftyd uitgereik gesien, maar het darem begin met opnames vir ‘n vierde album. Sy depressiwiteit het met dié opnames al só ‘n uitwerking op hom gehad dat hy dit onmoontlik gevind het om tegelyk kitaar te speel en te sing.

Die drie albums wat hy uitgereik het, is Five Leaves Left (1969), Bryter Later (1970) en Pink Moon (1972). Al drie is nog te koop, en maklik op die Internet te kry. Die eerste drie videogrepe hierby is van liedjies afkomstig van dié albums in volgorde van uitreiking. Die vierde liedjie is een van dié wat hy vir sy vierde album opgeneem het, en handel oor sy depressie. En ten laaste is daar Heath Ledger se video-huldeblyk aan Nick Drake. Dit is ok te besigtig by http://defamer.com/361856/www.aca.ninemsn.com.au/

 

 

Kris Kristofferson is een van die min waaragtige reuse wat in die jare sestig na vore getree het en ‘n onuitwisbare merk op populêre kultuur gemaak het. Kristofferson, wat in Junie vanjaar 74 word, tree nie meer gereeld in die openbaar op nie, maar die beste van sy musiek sal oor 74 jaar steeds gehoor word.

Almal weet dat hy soms lelik handgemeen met die bottel kon raak, maar dan weer is daar lang tye in sy loopbaan dat wat hy so nugter soos ‘n spook was. Die lys van sy prestasies is merkwaardig. As kind van ‘n generaal-majoor in die Amerikaanse lugmag het hy baie rondgereis, maar nogtans uiteindelik sy graad in Engelse letterkunde summa cum laude geslaag. As student het hy en ‘n klomp vriende ‘n rugbyklub gestig wat vandag nog die vaandeldraer vir dié edel sport in die VSA is. Hy het ‘n Rhodes-beurs verwerf en ‘n jaar aan Oxford gestudeer, weer eens Engelse letterkunde. Terwyl hy daar was, het hy begin boks en liedjies skryf.

Daarna het hy by die Amerikaanse weermag aangesluit en gevorder tot die rang van kaptein. Hy is as loods opgelei en het later ‘n helikoptervliënier geword. Hy het as infanteris in Duitsland diens gedoen, op die hakke van Elvis Presley. In 1965 het hy die weermag verlaat om hom toe te spits op sy loopbaan as sanger-komponis.

Hy trou verskeie kere, onder meer met Rita Coolidge, maar hy was Janis Joplin se grootste minnaar, en het lank ook vir Barbara Streisand ‘n lied in die hart gegee. (Leonard Cohen vertel in ‘n onderhoud dat hy kortstondig Joplin se minnaar was omdat Joplin hom een aand in ‘n hyser in die Chelsea Hotel, New York gekry het en gedink het hy is Kris Kristofferson.)

Kom ons beskou sy loopbaan (sowel sanger as rolprentakteur) verder as gelees. Vinnig voorwaarts na 1999. Kristofferson besef dat sy vertolking van sy grootste treffers met die verloop van tyd verander het. Met die hulp van Mark Knopfler, Steve Earle, Jackson Browne, Matraca Berg, Vince Gill, Marc Cohn, Alison Krauss en Catie Curtis neem hy sy bekdnste treffers weer op.

Die liedjies is meer gestroop opgeneem as hul oorspronklike weergawes, met ‘n baie sterk country-inslag. As daar een Kristofferson-album is wat mens móét hê, is dit die Austin Sessions.

Verrassend genoeg is daar nie enkele van die opnames op YouTube beskikbaar nie. Ek hak videogrepe aan wat so na as moontlik is aan die Austin Sessions-weergawes – met die uitsondering van “Nobody Wins”. Enige verskoning om dié skitterende liedjie te hoor is ‘n goeie verskoning.

 

Phil Spector, die musiek-produksieleier wat nou onlangs in die nuus was weens sy aandeel in die dood van ‘n vrou in sy huis, is een van die min mense wat nooit werklik die voordele ingesien het van stereofoniese klank nie. Hy het volgehou dat monofoniese klank die enigste manier was waardeur die luisteraar werklik die volle krag van sy “wall of sound” kon beleef.

‘n Mens moet seker in gedagte hou dat Spector daarvan gehou het om om almal – musici en sangers – in een groot ateljee bymekaar te kry en die liedjies elkeen met een slag op te neem. Stereofoniese klank het as basis die moontlikheid vir klankingenieurs om met die opnames in verskillende klankkanale te kan peuter – die alfa en omega van moderne opnametegnieke. Nie so met mono nie.

Om dié eenvoudige rede was Spector se opnamesessies waansinnige affêres. As iemand ‘n fout maak, word alles van voor af gespeel. Geen wonder nie dat Spector ‘n diktator in ‘t kleine geword het, en later selfs vuurwapens en lyfwagte gebruik het om hom te help argumente wen.

Nietemin, die versameling Back to Mono bevat Spector se beroemdste opnames van tussen 1958 en 1969. Dut is meer as die moeite werd om dit in die hande te probeer kry – dit bevat Spector se glinsterendste diamante. Die musiek van The Crystals, Ben. E King, Darlene Love, die Ronettes en natuurlik die Righteous Brothers vorm die kern van die versameling, wat oor drie CDs strek.

Daar is selfs ‘n vroeë Nilsson-liedjie, “This could be the night”, opgeneem deur die Modern Folk Quartet. En die kersie op die koek is Ike & Tina Turner se “River Deep Mountain High” en “Save the Last Dance for Me”. Laasgenoemde twee het ek eerder hier aangehak, dus hou ek my by die Ronettes, Crystals en Righteous Brothers se beroemdste treffers hieronder.

Back to Mono bevat as bonus ook die vreemdste Kersfees-album van alle tye, naamlik A Christmas Gift to You, waarop die kunstenaars in die Spector-stal Kers-gunstelinge in die Spector-idioom vertolk.

 

As jy die loopbaan gevolg het van die Flaming Lips (komaan, dis een van die grootste groepe van die afgelope twintig jaar!), dan sal jy weet dat ene Jonathan Donahue die groep se kitaarspeler was op die albums In A Priest Driven Ambulance (1990) en Hit to Death in the Future Head (1992).

Donahue het sy sukkelende groepie, Mercury Rev, verlaat om Flaming Lips te help, “kreatiewe verskille” met Wayne Coyne het hom gedwing om terug te keer na Mercury Rev.

In Mercury Rev is Donahue (kitaar, sang) bygestaan deur David Baker (sang), Grasshopper (Sean Mackowiciak, kitare en klarinet), Suzanne Thorpe (fluit), David Fridmann (baskitaar) en Jimmy Chambers (tromme).

Baker, Thorpe en Chambers het langs die pad verdwaal, Donahue het hoofsanger geword en ander lede het by hulle aangesluit: Jeff Mercel en Carlos Molina. Teen die tyd dat die groep se vierde album (Deserter’s Songs) in 2001 opgeneem is, het Mercury Rev gereed gemaak om die lepel in die dak te steek. Tot hul groot verbasing was dié album ‘n internasionale treffer, en moes hulle die beeld van ‘n bende dwelmbenewelde New Yorkers gou afskud. Hulle was internasionale sterre.

Enersyds het die teenwoordighed van die musici Levon Helm en Garth Hudson (fameus dansky hul Band-konneksies) die aandag getrek, andersyds was dit die groot sprong wat Mercury Rev weg van Baker se harde rock gemaak het na Donahue se meer musikale, kompakte komposisies wat die album so gewild gemaak het.

Voeg daarby die groep se kenmerkende psigedeliese onderlaag, en hul nuk om die onverwagte te doen. Luister gerus hoeveel maal hulle ‘n liedjie sal opkikker met die bo-aardse geluide van ‘n saag.

Sedert Deserter’s Songs het die groep vier verdere albums gemaak. Onder hulle is The Secret Migration (2006) ‘n soniese kragtoer.

Dave Fridmann het naas sy betrokkenheid by Mercury Rev ook naam gemaak as een van die produksieleiers van Flaming Lips se albums.

Die videogrepe is van drie van Deserter’s Songs se beste snitte.

 

Diegene wat hulle verdiep in die musiek van Pink Floyd, sal weet dat alle floydies soek na drie dinge: vir eers ‘n opname tussen 1969 en 1971 van “A Saucerful of Secrets” waarop David Gilmour ‘n kitaarsolo in die laaste beweging (“Celestial Voices”) ingevoeg het; ten tweede konsertopnames van Animals in sy oorspronklike formaat; en ten derde konsertopnames van Dark Side of the Moon.

 

Laasgenoemde weer neem twee vorms aan. In die oorspronklike konsepsie van die album was daar in die plek van “The Great Gig In The Sky” iets genaamd “Mortality Sequence”, waartydens Rick Wright se “kerkorrel” die agtergrond was vir voorlesings uit die Bybel. In die finale weergawe van die album, het Wright die orrel-gedeelte aangepas vir klavier en Claire Tory se fameuse sang-orgasme het die plek geneem van die voorlesings uit die Bybel. Die liedjie is herdoop na “The Great Gig In The Sky”.

Omdat gewone roofopnames van die groep se Dark Side of the Moon-konserte nooit die dwarrelende byklanke (“I’ve been mad for years …” en “short, sharp shock…” en so meer) kon vaslê nie, is opnames wat vanaf die groep se klankbank in die middel van die konsertsaal gemaak is in baie groot aanvraag.

Die BBC het deur die jare talle kere die Floyd se konserte direk vanuit die klankbank opgeneem en uitgesaai. Die opnames is in sirkulasie, en meeste daarvan kan gekoop en afgelaai word op die Internet (veral by MP3Fiesta.com).

Die maatskappy Harvested het dit hul taak gemaak om sommige van die BBC-opnames onder hande te neem. Een daarvan, die opname van die konsert op 16 November 1974 in die Wembley Empire Pool in Londen, was deur die jare in verskillende vorme beskikbaar, gewoonlik met klank-intervensie deur mense wat nie eens deur Harvested as teemakers aangestel sou gewees het nie.

Die Harvested-weergawe is nou te kry op die Internet (Google net “Pink Floyd” + “BBC Archives 1974” en volg die spore). Die klank is steeds “droër” as op die groep se ateljee-opname, en as mens luister na byvoorbeeld Roger Waters se baskitaar-bydraes, besef jy net weer hoe vêr die tegnologie sedert 1974 ontwikkel het. Anders gestel: jy besef Waters was ook maar net mens.

As geheel is dit egter ‘n merkwaardige konsertopname, met algemene musikale vakmanskap uit die heel boonste rakke. Terloops, die encore was “Echoes”, met manjifieke kitaarspel deur Gilmour.

Ek hak ‘n gewone klankgreep uit Dark Side hieronder aan. Ek kan my indink dat dit nie te lank sal wees voordat YouTube ook die Harvested-uitreiking sal “wys” nie.

 

Enkele weke gelede, in die blog oor Ike en Tina Turner, het ek verwys na die groep sangeresse wat die Turners op die verhoog bygestaan het, en onder hulle het ene Pat Arnold getel. Pat Arnold het in die wieke van die flop wat die Turners met “River Deep Mountain High” gehad het na Brittanje gegaan, waar Andrew Loog Oldham, die Groovemeister van Immediate Records, haar omgepraat het om onder die naam P.P. Arnold op te tree.

Oldham het sommer ook vir haar ‘n groep bymekaargemaak: Keith Emerson (klawerborde), David O’List (kitaar), Lee Jackson (baskitaar) en Brian Davison (tromme). Die groep het baie goed met mekaar gestryk, PP Arnold het geblyk nie veel meer as ‘n agtergrond-sangeressie te wees nie, en blitsvinnig het Oldham die groep onder hul eie vaandel, The Nice, laat uitvaar.

The Nice het vyf albums gemaak. O’List het net op die eerste twee gespeel – hy en Emerson was albei geniale musici, en ongelukkig het sy kitaar nie die soort oorheersing kon verduur wat Emerson met sy magtige Hammond-orrel van stapel gestuur het nie.

Die albums was The Thoughts of Emerlist Davjak (1967), Ars Longa Vita Brevis (1968), Everything As Nice As Mother Makes It (1969), Five Bridges (1970) en Elegy (1971). Die eerste album was nog opgesmuk met psigedeliese foefies, maar daarna, en veral ná O’List se vertrek, het die groep ontwikkel as die groot beofenaars van rock-musiek versier met geplunderde klassieke musiek.

Emerson was ‘n regte flentergat op die verhoog. As Jimi Hendrix sy kitaar aan die brand kon steek, het Emerson sy orrel met ‘n mes gesteeken dit op die verhoog rondgeskuif, -gooi en –rol. Een kritikus het dit die “theatre of violence” genoem. Die probleem was net dat Jackson en Davidson nie musikaal flambojant genoeg was om die plek van O’List te vul nie, met net Emerson se orrel as truuk het die groep soms baie yl geklink.

Emerson het dié probleem in 1971 reggestel toe hy Emerson Lake and Palmer gestig het.

Die twee videogrepe hieronder illustreer The Nice se liefde vir die “klassieke”.  “America” is die bekende Leonard Bernstein-werk, en “Rondo” is ‘n verwerking van die jazz-klassiek “Blue Ronda a la Turk” van Dave Brubeck. Ek hoop om binnekort ook ‘n deel uit die “Karelia-Suite”, wat by Sibelius buitgemaak is, hierby aan te hak.

Net ‘n laaste woord oor David O’List. Tydens die beroemde Jimi Hendrix Experience-konsertreis deur Brittanje in 1967, was die Pink Floyd, The Move, Amen Corner en ‘n paar kleiner groepe op die voorprogram. Syd Barret van die Floyd was toe al goed bossies en die groep het toe vir O’List gehuur om kitaar tydens hul optredes te speel. (Toe die konsertreis afgehandel is, het hulle David Gilmour as permanente lid aangestel.) In 1968, toe Vince Malouney die Bee Gees verlaat het, was O’List die groep se eerste keuse om sy plek te vul, maar O’List het hul aanbod van die hand gewys. Hy het ook vir Jethro Tull uitgehelp toe hulle na die vertrek van Mick Abrahams ‘n kitaarspeler gekort het, en was met die vorming van Roxy Music ook dié groep se eerste keuse as kitaarspeler. O’List het altyd gevoel dat sy talente nie tot hul reg kom in groepverband nie. Hoewel hy jare lank lid was van Jet, het hy sy fortuin verdien as ateljee-musikus (kitaar, trompet en sang), en is op meer trefferliedjies te hoor as waarvan ons seker ooit sal weet.

‘n Ligte verposing – gaan laai gerus Koos Kombuis se nuwe groen liedjie af by:

http://www.channel24.co.za/Content/Music/Player/760/541eadeee5ee458ba1f5492fbf50b985/29-01-2010-01-13/Koos_Kombuis_-_Die_Groen_Fokkol_Song

Dis gratis. En stof tot nadenke.

 

Die eerste keer dat ek Paul Heaton gesien het, was in die middel jare tagtig, toe ek na ‘n sokkerprogram op Britse TV gekyk het en moes hoor hoe hy bekendgestel word as ‘n kenner op die gebied van Italiaanse sokker. Vantevore het ek hom net geken as een van die stemme van ‘n baie vreemde groep genaamd The Housemartins, en daarna van The Beautiful South.

Vreemd, want Heaton is ‘n gekwelde gees wat sing oor die dinge wat sy gedagtes besig hou: sosialisme (of gebrek daaraan), en godsdiens (sy gebrek daaraan), en natuurlik vrouens wat nie wil besef dat hy die antwoord op hul skietgebede is nie. Hy het eens, om ‘n weddenskap te wen, probeer om ‘n liedjie te skryf The Beautiful South se sangeres nie kon sing nie. Hy het die weddenskap verloor, maar “Don’t marry her (fuck me)” is een van die wonderlikste Top 10-treffers wat ek in baie jare gehoor het. (Die platemaatskappy het die groep oortuig om vir radio-konsumpsie daardie woord te vervang deur “marry”, maar die oorspronklike weergawe is stees op Blue is the colour te hoor.)

Op die maat van die mees bekoorlike pop-rock-melodië wat mens kan bedink. Deur die jare was dit altyd opvallend hoe Heaton liedjies geskep het waarmee mens wil saamsing totdat jou laaste glas leeg is.

Die Housemartins het van 1981 tot 1988 gehou, en die Beautiful South van 1988 tot 2007, toe Heaton en sy mede-lede besluit het om die groep te ontbind weens “musikale ooreenkomste” – hulle het gevoel dat al hul albums dieselfde klink. Basies was hulle verveeld met mekaar, en in 2008 het Heaton sy solo-album The Cross Eyed Rambler uitgereik.

Nou, die man mag ‘n alkoholis wees wat soms klink asof hy sukkel om sy kunsgebit behoorlik vasgebyt te hou, maar daar is niks met sy musiek verkeerd nie. Hy’s bewustelik besig om ‘n bietjie meer rock-georiënteerd as The Beautiful South te wees (dalk verlang hy terug na die Housemartins?), maar sy lirieke is steeds so geslepe soos die houtjie van die galg. Hy het ‘n sardoniese, humoristiese manier om na die wêreld te kyk, soos “Mermaids and Slaves” hieronder sal bevestig.

Die album is by verskeie Internet-handelaars te koop en aflaaibaar.