Bekvol

Sommiges noem dit die wet op onbeplande uitkomste – jy bedoel een ding en dan gebeur iets totaal onverwags.

In my prille studentedae (nie dat ek weet wat ‘n pril is nie. My ma het gesê ek is ‘n prulskrywer, maar ek dink dis iets anders. As daar ‘n prille jeug is was my studentedae seker ook prillerig. Of grillerig. Dalk is dit dieselfde ding).

Ennieway.

In my prille studentedae, toe Tuks nog ‘n grasafdak gehad het, is ek naamlik verkies as klasleier van die nagraadse HOD-studente. Reeds taamlik ervare en sinies na ‘n enigsins kwetsende interaksie met Chemie III en Fisika III, was ek seker iets soos ‘n vars briesie vir die ernstige, skoongesigjongelinge uit die ander fakulteite. Ek glo graag dis my natuurlike leierseienskappe en my gravitas wat die ander so geïnspireer het, maar bittergat ‘vrinne’ het gereken dis net omdat niemand anders die job wou doen nie.

En nee, dis nie die storie nie. Dit kom nou eers.

So kom dit dat ons, die leiersgroepie (ek en my onderdane en die vroulike weergawes daarvan) uitgenooi word na ‘n studentekongres by die Puk.

Die vooruitsig was oukei, maar op ‘n manier het dit ‘n opgewonde gefladder in die geledere van die dosente veroorsaak. Ons groepie is ingeroep en onder die hande geneem van die fakulteit se Magte van Bo. Hulle was, om die een of ander rede, uiters sterk gesteld daarop dat ons diep onder die indruk kom en gemarineer word in die onderrigfilosofie wat hulle volg by Tuks, naamlik die fenomenologiese.

Nou vra my vandag, ek het nog steeds nie ‘n donnerse idee wat dit beteken nie. Nogtans was hulle koorsagtig bang ons beland dalk onder die korrupterende invloed van die Christelik-Nasionale onderrigfilosofie wat hulle blykbaar by die Puk volg, en wat Ernstig Verkeerd is.

Vandag verstaan ek hierdie soort navorsingsnyd tussen instellings baie beter, maar dit was ‘n taamlik verstomde groepie wat toe die stamperige paadjie Potch toe aangevat het. Ons het so min of meer verwag dat ‘n groepie struikrowers met maroen baadjies ons in die omstreke van Potchdam sou voorlê om ons vroegtydig sag te maak, maar die aankoms was tog sonder insident. Ons het toe maar effens wantrouig rondgestaan by die skemerkelkie en probeer om so fenomenologies as moontlik te lyk.

Maar wat ‘n verrassing. Daar is die Puk-studente toe die gaafste en fraaiste ou goedjies wat jy jou kom indink. Selfs die dames was aanvaarbaar.

Nogtans was ons toepaslik wantrouig, en het elke groet en gesprek versigtig dopgehou vir Christelik-Nasionale invloede. As daar was, was dit uiters vernuftig versteek en het ons onsself betrap dat ons die aand se verrigtinge tot op die droesem geniet het. Teen alle verwagtinge in het ons toe selfs by ‘n dans beland, hoewel ek vermoed dat dit gereël was deur die Pote (Gepukte Pote was die wolwe in skaapsklere wat op die Puk swot met ‘n onderwyskollegebeurs).

In elk geval, ek moes êrens verskriklik meegevoer geraak het met die pret. Vandag, so dertig jaar later, kan ek geen snars onthou van waar ons oornag het nie. In fact, ek onthou boggerol van die hele kongres! Dis asof die hele episode ‘n grys blur is.

Ek weet nie wat daai Pukke ons gevoer het nie en wat ons alles op die kongres kwytgeraak het nie. Ek het wel later gehoor dat niemand soos die Pukke kan drink nie. En ek glo dit.

Ek vermoed my kollegas het so min of meer dieselfde ervaring gehad, want by die terugrapportering tuis voor ‘n halfmaan besorgde dosente het hulle dieselfde skaapagtige uitdrukking as ek op hulle gesigte gehad. Ons het egter in ons onderskeie verslae soos een man saamgestem dat ons die kongres sorgvuldig en fier omgehaal het na ons eie, superieure, fenomenologiese benadering.

Gelukkig het niemand gevra wat dit beteken nie.

En, soms wonder ek in my stilligheid of daar nie ‘n fenomenologiese prulskrywer in ‘n klas sit by Gimmies wat wonder wie sy pa is nie.

Jêma Malema

sê ma’ vi’ djou mêma,

wat wil jy vir krismis hê?

Jêma Malema

sê ma’ vi’ djou grênma:

Malema wil ‘n complete media blackout hê…

Weereens, sorrie, dis Vrydag en die teiken was so groot…

Neef Zuma, ‘n ANC kader

het een keer in Durban vergader

om meer stemme te bind,

maar hy’t gou uitgevind

al die jongmense daar noem hom “vader”!

Sorry, maar dis Vrydag en dit was so ‘n maklike teiken…

In die bloeitye van die ontwikkeling van Suid-Afrikaanse oorlogstuig dwaal daar ‘n senuweeagtige kêrel met sy ligbruin Grasshoppers oor die klipsypaadjies van Passau. Hy is op soek na ‘n adres wat hy op ‘n velletjie uit ‘n telefoonboek neergekrap het.

Uiteindelik spoor hy die plek op, ‘n donker deur in ‘n vervalle wit muur in ‘n ou deel van die stad. Die klokkie lui nie hoorbaar nie, maar tog hoor hy iemand oor ‘n binnehof aangestap kom.

Die groot deur kraak oop, en daar staan sy. Uiteindelik – hy ken haar al van sy skooldae af, hulle was penvriende. Nie ‘n fyn vrou nie, maar aantreklik, en in haar oë is daardie tydlose, bedrieglike Duitse kalmte.

Sy omhels hom gul en nooi hom in. Van oral in die binnehof kom daar mense te voorskyn, jongmense, en soos hy later sou uitvind, nagraadse studente van alle kleure en geure wat die kommune soos rysmiere beset. Tussen hierdie boheemse versameling steek die jong man, met sy Woolworths-broek en broederbondhemp, uit soos ‘n seer vinger.

Hulle gaan sit en hy word ‘n drankie aangebied. In die kring wat op stoele om die tafel versamel, vloei die tema van die gesprek kort voor lank na die politieke situasie in Suid-Afrika. In sy geradbraakte Duits veg die jong man ‘n wanhopige stryd om die onverdedigbare minstens ‘n fasade van redelikheid en oorlewingswerklikhede te probeer gee. Die gehoor is nie vyandig nie, en luister noukeurig na elke versigtige woord.

Versigtig, want die jong man is in die land onder die vaandel van sy ou pos as‘n dosent in Chemie en hy is nie werklik opgelei vir ‘n soort cloak-and-dagger lewenswyse nie. ‘n Skaap in wolfsklere.

Uiteindelik droog die gesprek op en word die jong man uitgenooi om saam te gaan swem. Dit is baie welkom, maar pleks van in sy klein, gehuurde motortjie ry hy saam met omtrent agt ander in ‘n lendelam, sweterige ou wrak van onseker herkoms. Gou kom hy agter dat sommige Duitse meisies nie reukweerder gebruik nie.

Die optog stop langs ‘n groot, oop dam in ‘n denneboombos. Daar is heelwat swemmers en mense met roeibootjies.

Net hier kry sy sobere, Calvinistiese gemoed ‘n dwarsklap toe hy sien dat almal net daar, op die gras, van hulle klere ontslae raak. Toe hulle in die water is, stroop hy ook maar half beskroomd sy Pretoriaklere af en stap die modderige dam in. Hoe spyt is hy skielik dat hy nie met sy bril aan kan swem nie.

Terug by die kommune gaan stap hy en sy vriendin in die stad. Die ou geboue van Passau is pragtig en dramaties in die laatmiddagson. In ‘n kroeg gaan eet hulle iets en voer die middag se gesprek verder saam met ‘n paar ander. Die jong man leer op die harde manier dat jong Duitsers nie hou van die voorstel dat hulle die instroming van Turke in hulle land moet beheer nie.

Hulle bring die res van die aand deur in ‘n groot, ou gebou wat pols van musiek. In die kelder is die musiek die hardste en die geure die sterkste. Hy herken een van die middag se swemsters waar sy teen ‘n muur aan twee mans vasgekoek staan.

Op die middelvloer is daar dansmusiek en ‘n jolige stemming, aangehelp deur die bekers bier wat ‘n mens noodgedwonge moet verswelg om in die gebou te kan bly. Sy vriendin begelei hom nog na die boonste vloer en hier, wonder bo wonder, is ‘n kamerorkes so wragtig besig om Mozart te speel. Die drag is ook meer formeel. Hier voel hy homself geroepe om in ‘n waas vir ‘n beeldskone blondine te sê hoe mooi sy is, voordat sy vriendin hom aan sy arm terug kommune toe sleep.

Sy slaapplek is ‘n krakende klein bedjie in ‘n gang, maar hy slaap die paar ure hom gegun soos ‘n lui klip.

Ligdag kom maak sy vriendin hom wakker sodat hy sy vlug nog kan haal. “Du bist ein super Typ”, groet sy hom.

Hy ry met ‘n glimlag die dorp uit en voel soos ‘n held.

Vir die soveelste keer klik ek op “skep ‘n pos”. Vir die soveelste keer maak ‘n beskuldigende, leë bladsy oop en staar my knorrig aan.

Lyk my ek het deesdae ‘n geit wat ek nie te bowe kan kom nie. As die kombers van roetine en goeie, eerlike werk oor my toesak, sluip die muse soos kaal muise onder hom uit en gaan soek elders ‘n heenkome – waarskynlik by die politici…

Soggens staan ek onder die stort, oudergewoonte my dinkplek, maar al wat deur my gedagtes gaan is die dag se klasse, geldsake en werkplanne. Ek verveel myself!

Ek sien nie kans om julle ook te verveel met die besonderhede van die krakende ratwerk van my daaglikse bestaan, as daar nie minstens iets interessants is om op te noem nie.

Dit kwel my, regtig. Ek het agtergekom blog is een van die lekkerste goed wat ‘n mens met ‘n broek aan kan doen, en ek mis dit kwaai. Ek mis die prettige kommentaar, die gesprekke, die wyshede en die omgee.

Ek vestig my hoop op tyd, dat die ‘spirit’ my weer sal gryp as hierdie eerste golf van die nuwe jaar se gety oorgaan. So, moenie te gou naar word as ek weer so stuk-stuk begin terugkeer nie.

My apologeite dat ek in die jongste tye so skrapserig hier rondgehang het. Ek wou net die mense met goeie smaak kans gee om weer bietjie hier rond te blaai sonder om hulle neuse te hoef toedruk.

Ek was vanaand aangespoor om te skryf deur Sonja Herholdt se verskyning op Noot vir Noot. Sommer van voor af verlief op haar ook. En, het sy mooi grootgeword!

Tog, soos Eugene Marais gesê het – op elke baskitaar se vrolik’ snaar is daar ‘n druppel van dou…

Haar singery herinner my toe aan ‘n brose tyd in my jonkwees, toe ek Kollegetehuis by Tuks se edele gange bewandel het. Ek het daar ‘n serenadegroepie bedryf.

Die kunste was nog nooit ‘n groot prioriteit in daardie koshuis nie. Per definisie was ek toe gay, kommunisties en volksvreemd. Om dus een of meer te kan vergader wat dieselfde noot op dieselfde tyd kan sing, laat daai outjies wat teen Everest kan ophuppel soos giggelende kleuters klink.

Nietemin (my nuwe gunstelingwoord), so mettertyd is die ergste grusaamhede afgeskaaf en het ons heel billik begin klink.

So ‘n paar jaar voor daardie tyd het Die Magte Wat Die Universiteit Beheer (ek vermoed dit was die ruiterwag of die Springbok-Boereorkes) besluit om ‘n jaarlikse serenadekompetisie in te stel. Nou nie so ‘n hol-uit-die hoender-ruk-gedoente soos die huidige serriekompetisies nie, maar so half op ‘n kom-soos-jy-is-basis.

Natuurlik was hierdie kompetisies van die begin af deur die overachievers van Sonop geokkupeer. By Sonop het hulle toegang tot die kinders van die room van ons volk, en die lede het die vermoë tot die gebruik van viole, klarinette en al sulke soort gatkruipinstrumente.

Tog, die aand van die kompetisie het ons ‘n goeie kans gehad en die dames het ons waardeer. Ons keuse was goed en die manne was toepaslik entoesiasties en sielvol.

By die laaste koshuis het ons toe die geleentheid gehad om die ander deelnemers ook te sien. Koshuis vir koshuis het ons geluister, ook vir Sonop. Oudergewoonte het hulle weer die Brooklynse Filharmoniese orkes ontplooi. Hulle het hulle eerste en tweede liedjie gesing, en in my gedagtes het ek die vorm van die beker in my hande begin voel. Ek het begin dink aan ‘n paar toepaslike woorde wat die deurlugtige Kollegehuis nie sou beskaam nie.

En toe – toe begin hulle dáárdie lied sing. “O ek verlang na jou…na die winde wat jou arms om my vou…”

Net daar sien my blou geestesoog hoe kom rol hulle die rooi tapyt voor ons op en skuif die beker na Sonop se staanplek. Onthou, dit was die dae nog voordat Sonja ‘n treffer gehad het met die lied, en selfs vir my was daardie “bring haar terug na my” op ‘n soel Pretoriase aandlug, gebaai in Erika se stoepligte, bitter mooi. Hoe kon ons weet dat ‘n arm tokkelok so’n treffer sou skryf in daardie jaar wat Kollegehuis ‘n risiko geloop het om ‘n effense duik te kry in sy trotse fietabeeld.

Maar, uhm, nietemin – so bou ‘n mens karakter, sê hulle.